ecologie

Raad van State geeft GOL het groene licht

admin

De Raad van State heeft de aanpassingen en nadere verklaringen betreffende het Provinciaal Inpassing Plan Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat (GOL) als voldoende beoordeeld, waarmee zij het GOL groen licht kan geven. Wij feliciteren de betrokken overheden met deze mijlpaal, want dat is het na zoveel jaren. Het is goed dat er duidelijkheid is gekomen, want de problemen in Vlijmen en Heusden stapelden zich op, en steevast werd, voor het niet verhelpen, verwezen naar de onzekerheid over het GOL.

Financiën nog onzeker, besparingen mogelijk

Inmiddels is het wel duidelijk dat de kosten voor de betrokken partijen veel hoger zijn dan oorspronkelijk begroot. Of alle betrokken betalende partijen, de Provincie Noord-Brabant, Gemeentes Heusden en Waalwijk en Waterschap Aa en Maas allen de portemonnaie willen trekken moet nog blijken. Het is denkbaar dat de vertegenwoordigers geïnteresseerd zijn in besparingen en wij kunnen er desgewenst wel een aantal aandragen.

Ruimte nodige aanpassingen te doen

  • Wij hopen dat er nu ook ruimte ontstaat de nodige aanpassingen te doen. Het is inmiddels helder dat de compartimenteringsdijken niet op de juiste plaats liggen rekening houdend met de inmiddels beschikbaar gekomen plannen voor de extra wateropslag in HoWaBo 2. Wij praten daar al enige jaren over met de verschillende overheden (waterschap, provincie en gemeente) en hopen dat we daar nu ook eindelijk concrete stappen in kunnen gaan maken.
  • Ook de andere loop van de Bossche Sloot is zo’n aanpassing. Door de verlegging is het afgraven van de dijkopgang niet nodig en kan veel natuur bespaard blijven. De 40 meter lange ecotunnel, onder wat inmiddels slechts een fietspad is, kan geheel komen te vervallen (en beter elders ingezet worden, bijvoorbeeld bij de opgang naar de Tuinbouwweg). Het vermijden van het van waternavel schoonhouden van een 40 meter lange duiker zal ook veel kopzorgen en jaarlijkse kosten besparen. En door de sloot te laten meanderen in plaats van recht te trekken kunnen we, in lijn met huidige inzichten, ook in de droge zomers meer water vast houden.
  • Verder is daar de wens van de Provinciale Staten, die wij van harte ondersteunen, om de plannen voor de spoorbruggen/spoordijk te herzien. Niet afgraven en geen lelijke betonnen brug tegen het erfgoed aan is goedkoper en levert geen probleem met zwaar vervuilde grond op, die dan mogelijk in de schone Biessertpolder uit kostenoverweging weer gebruikt zou moeten worden.

Aan de slag met groencompensatie!

  • In zijn algemeenheid: wat niet gekapt hoeft te worden hoeft ook niet gecompenseerd te worden! Dus kritisch kijken waar kap vermeden kan worden is van groot belang en ook al meerdere keren toegezegd. Wij verwachten daarover met de overheden nu concreet het gesprek aan te kunnen gaan.
  • Er zal zoals de Projectgroep Gol heeft laten weten een herevaluatie van de bomen moeten plaatsvinden. Door de grote aantallen bomen (in onze inschatting 6000 bomen, de projectgroep Gol heeft geen inschatting), zijn een hoop bomen waar vier jaar geleden een kapvergunning voor is verleend over de grens gegroeid waarvoor wel een vergunning nodig was. Voor zover er monetair gecompenseerd zou moeten gaan worden is ook een monetaire waardering nodig. Monetaire compensatie is overigens nadrukkelijk niet wat wij nastreven: wij vinden dat bomen conform uitgangspunt binnen het plan worden gecompenseerd en indien dat niet mogelijk nabij het plan. Alleen dat past in de natuurdoelstelling die het GOL heeft.
  • Er zijn volgens ons fouten gemaakt in de toepassing van de vastgestelde compensatie van reeds verleende kapvergunningen voor wat betreft het kappen van delen van rijbeplantingen van 25 bomen of meer en van bosschages van 10 are of meer. En er moeten nog extra kapvergunningen aangevraagd worden. De overheden hebben al aangeven dat zij de wettelijke normen (voortvloeiend uit de Wet Natuurbescherming) zullen volgen en dat deze omissies hersteld zullen worden.
  • Verder hopen wij dat er nu een ordentelijk dynamisch overzicht komt van alle in het kader van het GOL te kappen bomen en bosschages en welke compensatie daar tegen over moet staan. Dus niet alleen van de te kappen bomen waarvoor reeds een vergunning is verleend, maar de te kappen bomen waarvoor nog geen vergunning is verleend. Het overzicht moet dynamisch zijn in de zin dat dat er met de overheden is afgesproken dat wij actief zullen kijken waar kap vermeden kan worden. En waar niet gekapt wordt hoeft ook niet gecompenseerd te worden. Het is goed als deze aanpassingen steeds transparant te volgen zijn voor alle belanghebbenden.
  • Last but not least moet een een compensatieplan opgesteld en goedgekeurd worden. Hoe en waar wordt het groen gecompenseerd en hoe en door wie de realisatie van de compensatie wordt gemonitord.

Verkeersafwikkeling binnen het dorp

Nu het plan voor het buiten-dorpse verkeer voorlopig gereed is, is het ook van belang dat er een meer concreet plan komt wat de gevolgen zij voor de verkeersstromen binnen het dorp en hoe we binnen Vlijmen het karakter van het dorp overeind gaan houden. Dat lijkt nog een stevige puzzel te worden, maar gelukkig kunnen we daarbij dan van de laatste gegevens gebruik maken en niet die van flink wat jaren geleden. Het afmaken van de rondwegstructuur lijkt daarbij onvermijdbaar denken wij.

Kortom het GOL heeft het groene licht, maar veel werk zal nog moeten worden gedaan. Het Vlijmens Lint daarbij als altijd constructief blijven zoeken naar goede oplossingen die de landschappelijke waarden op het gebied van erfgoed en groen zoveel mogelijk kunnen behouden en ontwikkelen.

Vragen PvdD in Provinciale Staten over te kappen bomen GOL

admin
Hoe en waar wordt de kap van deze bomen gecompenseerd?

De fractie van de Partij voor de Dieren in de Provinciale Staten heeft in twee fases vragen gesteld over de groencompensatie van het het GOL. Wij waarderen het zeer dat deze vragen worden gesteld want vragen van volksvertegenwoordigers leggen meer gewicht in de schaal dat de vragen van ons, die wij overigens ook blijven stellen aan provincie en gemeente. Naar de inschatting van het Vlijmens Lint gaat het conservatief berekend om zo’n 1000 individueel van vergunningsplichtige bomen en 5000 niet vergunningplichtige bomen, in totaal 6000 bomen. Zie hier de antwoorden op de vragen van de PvdD.

Overzicht van de te kappen bomen?

De Provincie blijft onduidelijk of er wel of geen overzicht is. Eerder werd ons, maar ook door de fractie van de PvdA/GL in de gemeente Heusden, aangegeven dat er geen overzicht is van de te kappen bomen in het GOL. En dus ook niet wat er gecompenseerd moet gaan worden. In de beantwoording van de eerste vragen op 25 december 2025 geeft de provincie aan dat de aannemer wèl een overzicht zou hebben wat er gekapt moet gaan worden tbv het ontwerp GOL.

Dus hebben wij onmiddellijk aan de provincie gevraagd wanneer dat dan beschikbaar is gekomen omdat wij daar al sinds februari 2022 naar vragen. En of we dat dan mogen hebben. Maar krijgen te horen; “Zoals in de beantwoording staat aangegeven publiceren wij geen integraal overzicht. Onder andere omdat er nog steeds geen onherroepelijk PIP ligt.” Dat gaat sterk in tegen de goede ruimtelijke ordening en rechtzekerheid als aangegeven door de Raad van State in de N65 procedure. Waarom wil de provincie dat niet delen? En dat is precies dat we de provincie hebben gevraagd. En ook of we het overzicht wel zouden krijgen als we een Woo verzoek zouden doen?

Daarop antwoordt de provincie met verwijzing naar vervolgvragen van de Partij voor de Dieren: daarin wordt volgens de provincie een totaaloverzicht meegestuurd. En dat is goed nieuws, immers het eerste stukje informatie dat gedeeld wordt. Echter, het is helemaal geen totaaloverzicht, het is een overzicht van de bomen waarvoor al een kapvergunning is verleend. Niet de bomen waarvoor nog een vergunning moet worden verleend. En ook niet de bomen die vergunningsvrij zijn. Evenmin hoeveel er voor de kap gecompenseerd moet worden. Wij vinden ook geen aansluitingen bij vergunningen. Kortom het meeste blijft onduidelijk en hoe moeilijk kan het nu zijn in een project van 200 miljoen euro een fatsoenlijk excel lijstje te maken?

Compensatie volstrekt onduidelijk

Als je geen overzicht van te kappen bomen en bosschages hebt, wordt het natuurlijk wel heel lastig een compensatieplan te maken. Dat is er dan ook nog niet.
De aannemer (sic!) zou dat moeten maken als de goedkeuring van het Gol definitief is. En doet dat op aanwijzing van het bevoegd gezag hoeveel er gecompenseerd moet worden. Maar in de gemeentelijke kapvergunningen wordt voor de compensatie van de verleende kapvergunningen weer verwezen naar het Ruimtelijk kwaliteits- en compensatieplan van het GOL. Dat er dus niet is, want er is dus nog een compensatieplan….

Waar er gecompenseerd gaat worden is ook onduidelijk. Dat zou moeten zijn binnen het plan of anders in het buitengebied direct tegen het plan aan. Maar nu wordt door de Provincie aan de PvdD bevestigd dat binnen de gemeente de ruimte voor compensatie beperkt is. En moet passen binnen het Groenbeleidsplan 2023-2028 (dat is niet het plan wat gold ten tijde van het PIP en ook niet ten tijde van de kapvergunningen). In datzelfde Groenbeleidsplan wordt aangegeven dat de gemeente de huidige natuurlijke herplant van 430 bomen al niet bij kan houden. Dus waar gaat er voor de kap bij ons gecompenseerd worden?

Wat er gecompenseerd gaat worden is ook onduidelijk. Helder moge zijn dat een vergunningplichtige boom (in Heusden pas van toepassing bij een boom met een omtrek van 150 cm op 130 cm hoogte, dus voor langzame groeiers 80-100 jaar oud, voor snelle groeiers 40-60 jaar oud (bron ChatGPT)) niet kan worden vervangen door een enkel nieuw boompje. Hoeveel dat per boom is. is niet aangegeven in verwijzing naar het dus niet bestaande Ruimtelijke kwaliteit- en compensatieplan van het GOL. En als er monetair gecompenseerd gaat worden: er is geen waardebepaling per boom gedefinieerd.

Wij hebben de gemeente al eerder verzocht eens een overzicht te verschaffen wat er is gebeurd met het ge-oormerkte geld dat in compensatiefondsen is gestort. Wat is er al van dat geld is besteed en wat zit er nog in de pot. Bijvoorbeeld om te besteden aan de versterking van de ecologische verbindingszone langs de Voordijk en de ontwikkeling van de Groene Rivier ideeën.

Voorkomen van kap blijft de eerste insteek

Wij hebben al eerder aangegeven dat er veel kap van bomen te voorkomen is door beperkte aanpassingen in het GOL plan, die ook veel andere voordelen opleveren. Alle doelstellingen van het GOL worden dan onverminderd bereikt, maar er is vooral veel minder schade aan de natuur, zowel in kap als in geluid- en zichtoverlast. En er hoeft dus minder gecompenseerd te worden.

Maar het is duidelijk dat de overheden daarover pas willen praten als de uitvoering van het PIP onherroepelijk is. Wat ons betreft (en gezien de uitspraak van de Raad van State in de N65) de omgekeerde wereld. Wij blijven, ook met het coalitieakkoord van de Gemeente Heusden in de hand, sterven naar doorvoering van die aanpassingen. Door verlegging van de dijken (ook volgens het Waterschap een beter en met het oog op HoWaBo2 een meer toekomstgericht plan. Zie dit eerdere artikel. En dit artikel.

Als er gekapt wordt dat compensatie ook concreet in het gebied zelf wordt uitgevoerd.

Toezeggingen eerst plan, voordat de kap wordt uitgevoerd

Op de vraag van de PvdD: “Worden de bomen waarvoor al een kapvergunningen zijn verleend nog niet gekapt tot de plannen, inclusief het compensatieplan, helemaal definitief zijn?” antwoordt de provincie simpelweg: “Ja, zie antwoord op vraag 4”. Dat is in ieder geval helder, zij het dat het antwoord op vraag 4 maar twee elementen bevat, namelijk waarom de kapvergunningen reeds zijn aangevraagd (tijdwinst in de projectplanning) en dat er een conditionele voorwaarde ligt voor kap dat er een onherroepelijke uitspraak ligt van de Raad van State voor het inpassingsplan. Enfin, goed nieuws dus, waarover wij bij het gemeentebestuur ook al hoorden dat de gemeente daar bij de provincie op aandrong.

Goedkeuringsprocedure laat erg te wensen over

Verder geeft de provincie aan dat zij na het onherroepelijk worden van het inpassingsplan informatieavonden zullen organiseren waar de provincie ook het groenplan zal presenteren. En er zal dan alsnog een overzicht worden gemaakt van de te kappen bomen en de te sparen bomen door aanpassing plan. Tegelijkertijd geeft de provincie ook aan dat het compensatieplan niet ter inzage wordt gelegd waarop volksvertegenwoordigers en bewoners een zienswijze en, indien van toepassing, bezwaren kunnen indienen. Het plan wordt uitsluitend door het bevoegd gezag goedgekeurd en het bevoegd gezag zijn hier precies de opdrachtgevers van het plan.

Dat gaat sterk in tegen hetgeen de Raad van State eerder heeft geoordeeld over een ordentelijk proces van ruimtelijke ordening en rechtszekerheid. Immers bij zo’n groot project moeten project, gevolgen en mitigatie van de nadelen tegelijkertijd bekeken kunnen worden.

Voorgestelde ecologische verbindingszone als compensatie aan de schade van Natuur Netwerk Brabant bevat ook de driehoek, maar is vooralsnog uit de plannen gepresenteerde plannen verdwenen.

Driehoek nog niet terug in compensatie

In het kader van het GOL zou de driehoek gelegen tussen de Engelenseweg, de Voordijk en de nieuwe inprikker van de rotonde naar de Vijfhoevenlaan onderdeel worden van de ecologische verbindingszone Vlijmen Oost. Dit als compensatie van de schade van de randweg in de Biessertpolder. De driehoek zou samen met de Natuur- en Milieuvereniging Gemeente Heusden nader ingericht worden. In het PIP, maar ook in vele bijlagen en achtergrondrapporten is de driehoek helder aangegeven als ecologische verbindingszone en zo is het ook aan volksvertegenwoordigers, belanghebbenden en omwoners steevast gepresenteerd. Een voor twaalf is er echter, op oneigenlijke gronden waarschijnlijk met het oog op een gewenste grondruil, deze driehoek uit het plangebied verdwenen en zeer ten dele in het PIP doorgevoerd: wel de gebiedsaanpassing, niet de ecologische zone. Waardoor het plan niet allen inconsistent met zichzelf werd, maar ook de facto de compensatie voor de schade aan Natuur Netwerk Brabant veel lager werd dan gepresenteerd en voorgesteld.

In de gemeenteraad van de gemeente Heusden werd op initiatief van D66 op 24 februari 2022 een motie aangenomen om 1. de driehoek, die door de gemeente in de grondruil was verkocht weer terug te kopen en 2. conform plannen weer in te richten als ecologische verbindingszone. De driehoek is teruggekocht en zal voor een klein deel dat al valt binnen de huidige Groenstructuur van de gemeente Heusden ingericht worden als opvang van bedreigde diersoorten die verplaatsing behoeven vanwege de nieuwe wijk de Grassen. Goed dat een deel van het gebied zo weer gebruikt wordt, maar er heeft dus geen uitvoering gegeven voor het tweede deel van de motie. En verreweg het grootste deel van het gebied wordt dus nog steeds niet gepland gebruikt als compensatie van de schade aan Natuur Netwerk Brabant.

De provincie stelt nu dat men meer hectares compenseert voor het verlies in de Biessertpolder dan nodig, ook na het verlies van de driehoek. De achterliggende berekeningen hebben wij niet gehad, dus dat laatste kunnen we niet controleren. Maar wat wel helder is is dat er minder wordt gecompenseerd dan beloofd. En dat de motie van de gemeenteraad voorlopig in ieder geval nog in de ijskast staat.

Wij hopen dus dat in het compensatieplan ook dit punt wordt meegenomen en dat er direct geen sigaar uit eigen doos wordt gepresenteerd dat de compensatie van de kap wordt gerealiseerd aan de driehoek die een voor twaalf uit het gebied is gehaald.

Ontwikkeling nieuw leefgebied beschermde diersoorten de Grassen gestart

admin
De werkzaamheden voor de ecologische opvangzone voor beschermde diersoorten uit de Grassen zijn gestart

De gemeente is begonnen met de aanleg van een nieuw leefgebied voor de beschermde diersoorten die in het kader van de ontwikkeling van de Grassen verplaats moeten worden. Dat leefgebied zal voor de meeste soorten in het gebied zijn tussen de huidige Nieuwe Bossche sloot, de Engelenseweg en het wiel langs de Voordijk. Voor een ander deel zal de opvang van onder andere buizerds elders plaats vinden bijvoorbeeld in de natte driehoek zuidelijk van de Engelenseweg.

Dit gebied is en was al onderdeel van de gemeentelijke Groenstructuur. Het plan is vooraf door Het Vlijmens Lint, de Natuur- en Milieuvereniging en de Uilenvereniging besproken. Het Vlijmens Lint ziet het plan als een versterking van de natuurlijke biotoop rondom het wiel en mooi in lijn met de plannen van de verdere ontwikkeling van het landschap en de ecologische verbindingszone. Helder is op het kaartje goed te zien hoe goed het aansluit op de reeds aanwezig mooie dijkopgang met wiel en bosschages. En aan de zuidelijke kant over de Engelenseweg aansluit op de natte driehoek, ook onderdeel van de Groenstructuur.

Wel hebben wij nadrukkelijk met de gemeente aangegeven dat het plan geen reden mag zijn om de door ons gewenste en mondeling door het Waterschap ondersteunde wijziging van de Nieuwe Bossche Sloot buiten wiel en bosschage tegen de dijk aan een probleem zou mogen zijn. En met die ruimte is in het ecologische plan, net buiten het wiel om ook rekening gehouden (voorkeurvariant, alternatief is om de hele zone heen). Dat is ook door de gemeente aan ons bevestigd. En als je het plan hieronder bekijkt wordt nog maar eens duidelijk waarom het behoud van de bosschage zowel landschappelijk als ecologisch voor ons van groot belang is.

Plan van de inrichting van het nieuwe ecologische opvanggebied.
Technische tekening van het plan.
Nadere uitleg van de landschappelijke inpassing van het plan.
Bedoelde doelsoorten beschermde opvang

Spoorbruggen op shortlist Europe Nostra meest bedreigde erfgoed 2025

admin
Monumentale Langstraatspoorbrug en spoordijk zou niet moeten worden aangetast. En bij niet afgraven van de spoordijk hoeft ook geen vervuilde grond in onze Biessert polder te worden gestort.

Niet aantasten brug en dijk!

De spoorbruggen en spoordijk in de Baardwijkse Overlaat is door Europa Nostra op de shortlist gezet als een van de de 14 meest bedreigde erfgoedsites in Europa voor 2025. Europa Nostra dringt er op aan dat: ‘ … het ontwerp zodanig aangepast wordt, dat op respectvolle wijze rekening wordt gehouden met de waarde van het erfgoed en het aanzicht van de originele brugopbouw en dat de spoordijk wordt behouden met de daarop weelderig groeiende natuur die een belangrijke natuurlijke bescherming biedt.’ Voor meer informatie zie het bericht van FBL.

Het Vlijmens Lint steunt de oproep van Europa Nostra en de Federatie Behoudt de Langstraatspoorbruggen (FBL). Vooral de prachtige Langstraat spoorbruggen en bijbehorend groen te behouden voor de toekomst en waar het onnodig is om dat zo aan te tasten. Maar ook omdat het de overheid en daarmee de burger opzadelt met onnodig hoge kosten en een hoop af te voeren verontreinigde grond. Grond die wij niet gebruikt willen zien in de schone Biessertpolder. Zie hier over ons eerdere berichten: hier, hier en hier.

Europa Nostra is een zeer vooraanstaand instituut voor het beschermen en promoten van cultureel en natuurlijk erfgoed. Het is een Europese federatie van erfgoed-Ngo’s, ondersteund door een breed netwerk van overheidsinstanties, particuliere bedrijven en individuen, dat meer dan 40 landen bestrijkt. Het is het grootste en meest representatieve erfgoednetwerk in Europa en onderhoudt nauwe relaties met de Europese Unie, de Raad van Europa, UNESCO en andere internationale instanties. Europa Nostra werd opgericht in 1963 en vierde in 2023 haar 60-jarig jubileum. 

Dat Europa Nostra uit heel Europa juist de Langstraatspoorbruggen op haar shortlist zet, wil daarom wel wat zeggen en zou de provincie en gemeente moeten nopen nog eens na te denken over de plannen op dit gebied.

Bezwaar helaas niet ontvankelijk, maar vragen blijven

admin

Het bezwaar dat wij samen met de Natuur- en Milieuvereniging Gemeente Heusden (zie ons eerdere bericht) hebben ingediend tegen het GOL vanwege de aantasting van de natuur zonder dat daar een duidelijk compensatieplan tegenover staat is door de Raad van State niet ontvankelijk verklaard. Dat betekent dat het bezwaar niet inhoudelijk behandeld wordt. En dat vinden wij jammer want inhoudelijk schort er nogal wat aan.

Niet ontvankelijk

Wij werden niet ontvankelijk verklaard omdat wij in eerdere stadia van het plan geen bezwaar hebben ingediend. Wij waren ons bewust van dit risico. Ons argument dat er inmiddels zoveel veranderingen hebben plaatsgevonden in zowel het plan als de omstandigheden werd kennelijk niet zwaarwegend genoeg gevonden. Ook werden wij niet ontvankelijk verklaard omdat onze bezwaren volgens de Raad meer betrekking hadden op de uitvoering dan op het plan. Een vreemd argument wat ons betreft, want het blijkt dus al in de praktijk dat een plan niet uitgevoerd kan worden, terwijl er nog niet is gestart met de uitvoering, maar dat mag niet meewegen in de beoordeling van het plan. Je zou zeggen dat je dan nog in de planfase zit en nog niet in de uitvoeringsfase. Wij hadden geen trek om het oordeel weer verder aan te vechten, dat was wel mogelijk.

Maar ook nog geen compensatieplan

Jammer, want er is nog steeds geen plan voor de naar onze schatting 6000 te kappen bomen. Noch hoeveel er gecompenseerd gaat worden en ook niet hoe en waar. En hoe de compensatie gemonitord gaat worden. Want de ervaring elders leert, dat zelfs als de plannen goed zijn, de het nogal eens schort aan de uitvoering. Ook is onduidelijk of de compensatieplannen ter goedkeuring voorgelegd gaat worden aan volksvertegenwoordigers en of burgers en belangengroepen ook in staat worden gesteld om hun mening over het voorgestelde plan te uiten, zoals de Raad van State eerder wel oplegde bij de N65.

Terwijl verleende kapvergunningen er wel al naar verwijzen

En dat terwijl er door de gemeente Heusden wel al kapvergunningen zijn verleend waar er wordt gesteld dat er wordt gecompenseerd conform het Ruimtelijk Kwaliteits- en Compensatieplan van het GOL, dat niet bestaat. Er bestaat alleen een Ruimtelijke Kwaliteitsplan, geen Compensatieplan, dat volgens de GOL Projectgroep door de aannemer van het GOL gemaakt moet worden. Dat stelt niet automatisch gerust.

Vervuilde grond

Ook is er nog steeds onduidelijkheid over het wel of niet gebruiken van vervuilde grond die bij eerdere monstername van de af te graven spoordijk tegen of zelfs boven interventiewaarde lagen en waar de vervuiling deels ter plaatse al het grondwater heeft bereikt. Partijmonsters nemen van de grond lijkt in zo’n geval erg ingewikkeld om te voorkomen dat grond boven de interventiewaarde niet in de schone polders komt. Er is nu geen duidelijkheid of die grond er wel of niet komt en er is ook geen duidelijkheid welke mitigerende maatregelen er dan zouden worden genomen. (Zie ook dit bericht)

Geen bericht over ligging dijken

Ook of de dijken, rekening houdend met HoWaBo 2 meteen op de juiste plaats worden gelegd is niet helder. We wachten nu exact een jaar te lang op het antwoord dat ons was toegezegd. (zie ook dit bericht en dit bericht) Dijken nu eerst op de verkeerde plaats aanleggen levert in beginsel minder wateropslag, kost onnodig veel natuur, geeft meer geluidsoverlast op het Engelermeer, kost veel meer geld en is dus in onze ogen maatschappelijk eigenlijk onaanvaardbaar.

Kortom, het blijft allemaal onduidelijk wat er nu echt gaat gebeuren in het kader van het GOL. Wordt vervolgd….!

Spreekbeurt op MINC cafe over bollenteelt

admin

Door de organisatie van het MINC Café werd het Vlijmens Lint gevraagd op 30 september een spreekbeurt te verzorgen op het MINC café. MINC (Milieu Innovatie Natuur en Creativiteit) is een kennisorganisatie om te komen tot een duurzame samenleving.

Wij bespraken het issue van de groeiende bollenteelt in zijn algemeenheid en lelieteelt in het bijzonder. Door de groei verplaatst de bollenteelt zich naar nieuwe gebieden zoals naar Brabant. Vrijwel alle overheden zijn daar ongelukkig mee (Provincie, Waterschap en Gemeenten) omdat deze teelt over het algemeen gepaard gaat met een cocktail aan pesticiden. Zie daarover onze eerdere berichten; hier en daar.Het is natuurlijk nogal bizar als wij voor vele miljoenen ecologische zones aanleggen en de waterkwaliteit proberen te verbeteren en tegelijkertijd pal naast die zones en dat water de sterk vervuilende bollenteelt toestaan.

De gemeente ‘s-Hertogenbosch heeft op verzoek van de gemeenteraad inmiddels besloten te onderzoeken hoe de de bollenteelt kan worden voorkomen in de gemeente. In de gemeente Opsterland is uitbreiding van de sierteelt opgenomen in het Omgevingsplan. In de Gemeente Heusden heeft de wethouder in de gemeenteraad toegezegd in overleg met de gemeente ‘s-Hertogenbosch te treden hoe de schade van sierteelt te voorkomen en welke (financiële) risico’s er kleven aan de verschillende methodes van begrenzing en de gemeenteraad over de voortgang van dat overleg op de hoogte te houden..

In de pauze van het MINC café werden wij aangesproken door zowel vertegenwoordigers van de gemeente Vught, die ook methodes van beperking onderzochten) als van de Provincie Noord-Brabant die aangaven ons binnenkort te willen uitnodigen om ook mee te denken om beperkingen te onderzoeken en ook over gemeentes onderzoek te willen coördineren. Dat lijkt dus de goede kant op te gaan. Actief lobbyen blijkt nuttig maar ook nodig om verstandiger om te gaan met de bollenteelt en te zorgen dat overheden kaderstellend opereren.

Namens Het Vlijmens Lint praat Job van Dooren een grote schare toehoorders bij over de noodzaak het gebruik van pesticiden in de sierteelt te begrenzen.

Toch bezwaar bij RvS tegen groencompensatie GOL

admin

Met gepaste tegenzin heeft Het Vlijmens Lint, samen met de Natuur- en Milieuvereniging Gemeente Heusden toch een bezwaarprocedure opgestart tegen de groencompensatie van het GOL. Met tegenzin omdat wij al jaren in goed overleg met provincie, waterschap en gemeente proberen helderheid te krijgen en bijsturing op de plannen. Onze voorstellen worden voor ons gevoel wel inhoudelijk gedragen, maar het lijkt maar nauwelijks te lukken om ook enige bijsturing te realiseren.
Ook hebben we bij de verschillende overheden het probleem van de (te vroegtijdig afgegeven, veel fouten bevattende) kapvergunningen, en het ontbreken van compensatie al veelvuldig naar voren gebracht, maar helaas zonder succes.
We hebben daarom besloten onze zaak dan toch maar voor te houden aan de Raad van State om daar een oordeel over te geven.

Natuurcompensatie in het kader van het GOL verdeeld

Door de aanleg van wegen ontstaat schade aan de natuur. Dat is logisch. Wet- en regelgeving schrijft dan wel voor dat daarvoor gecompenseerd wordt. Dat is temeer logisch daar natuurontwikkeling juist een van de doelstellingen van het GOL is. Tot zover niets vreemd dus. Nu zijn er in het kader van het GOL afspraken gemaakt wie voor welke compensatie verantwoordelijk is: de Projectgroep GOL doet dat voor de schade aan het Natuur Netwerk Brabant (NNB) en de gemeenten doen dat voor de te kappen bomen en bosschages in het kader van het GOL.

Schade aan NNB groter en minder gecompenseerd

Onze kritiek op de compensatie op de schade aan NNB is dat de schade groter is dan voorgesteld in de plannen, maar ook dat de compensatie lager is dan voorgesteld aan burgers, gemeenteraad en statenleden. Immers er wordt in en nabij NNB veel meer gekapt in en nabij de NNB dan voorzien en er kan door eisen waarmee geen rekening gehouden is, minder hersteld worden dan gepresenteerd en zelfs vereist. Bovendien hangt het gebruikt van vervuilde industriegrond in de schone polders nabij de NNB nog boven de markt. Meer (onherstelbare) schade dus. Tegelijkertijd is een een groot stuk grond uit de gepresenteerde compensatie gehaald en niet vervangen of weer terug in de plannen gebracht na heraankoop door de Gemeente Heusden.

Geen enkel compensatieplan voor de bomen

Wij, maar ook gemeenteraadsleden, vragen nu al 2 1/2 jaar naar een opstelling van het aantal bomen en bosschages die in het kader van het GOL gekapt moeten worden. En voor hoeveel en al een kapvergunning is verleend en voor hoeveel dat nog moet gaan gebeuren. Zo’n lijstje zou niet alleen niet erg moeilijk moeten zijn, het is ook de basis voor een compensatieplan. Een plan dat dan ook zou moeten bevatten hoeveel je waar zal gaan compenseren en hoe de realisatie van die compensatie gemonitord gaat worden. En waarbij de compensatie ook reëel moet zijn: je kan niet een eik van 50 jaar vervangen door 1 boompje van 4 jaar.

Maar het lijstje is er niet. En het plan is er ook niet.

Maar er wordt wel naar een plan verwezen in de afgegeven kapvergunningen. Volgens de kapvergunningen moet de aanvrager, de aannemerscombinatie Besix-Mourik compenseren conform het Ruimtelijk Kwaliteit- en Compensatieplan van het GOL. (Opvallend omdat hier nu toch weer het GOL verantwoordelijk lijkt te zijn voor de compensatie van bomen en bosschages.) Dus waar zowel de provinciale Verordening Ruimte Noord-Brabant ten aanzien van de groenblauwe mantel, het Groenstructuurplan Gemeente Heusden en de Verordening Fysieke Leefomgeving Gemeente Heusden allen een compensatieplan vooraf vereisen is dat hier niet gedaan en wordt verwezen naar een niet bestaand plan.

Onze inschatting: minimaal 6000 te kappen bomen

En het gaat niet om klein bier.

We hebben zelf maar eens even geteld wat er al aan kapvergunningen verleend is in het kader van het GOL. Wij zijn gekomen tot een optelling van de kap van 656 individueel vergunningplichtige bomen, alleen al op het grondgebied van de Gemeente Heusden. Maar we missen dan de individuele bomen op het gebied van de gemeenten ‘s-Hertogenbosch en Waalwijk. En we missen de individuele bomen die nog aangevraagd moeten worden.
En een veel groter deel van de bomen zijn niet individueel vergunningplichtig, dat zijn alleen bomen met een stamomtrek van 150 cm op een hoogte van 130 cm. Grote bomen dus. Minder grote bomen zijn dus niet vergunningplichtig tenzij zij onderdeel zijn van een bosschage van 10 are of meer of van een laanbeplanting van meer dan 25 bomen. Maar deze hebben we hierboven niet meegeteld. Alleen al op de af te graven Spoordijk tussen Drunen en Waalwijk staan 532 bomen en bijvoorbeeld bij het wiel langs de Voordijk 170 waarvan 16 individueel vergunningplichtig.

Onze inschatting is daarom dat als de overheden wel het lijstje zouden maken dat het dan zal gaan om minimaal 6000 bomen, waarvan minimaal 1000 individueel vergunningsplichtige grote bomen. En daarnaast om een zeer omvangrijk aantal hectares bosschages en struiken.

Met zulke aantallen mag je toch wel zowel een ordentelijke inventarisatie als een professioneel compensatieplan verwachten waarover burgers en volksvertegenwoordigers wat over mogen zeggen. Sterker nog: het is eigenlijk onbegrijpelijk dat de uitvoerende overheden zelf niet over zo’n plan willen beschikken!

N65 uitspraak Raad van State

De Raad van State heeft in de uitspraak over de N65 Vught eigenlijk al helder geoordeeld dat zo’n plan er vooraf wel zou moeten zijn, zowel in het belang van een goede ruimtelijke ordening als in het belang van rechtszekerheid. Wij denken dat de vergelijking met deze zaak erg groot is. En we gaan kijken of de RvS er ook zo over denkt. Maar wat ons betreft hoeven we daar niet op te wachten en hopen we dat de overheden de handschoen nu al oppakken. Dat moet namelijk toch gebeuren, want zelfs als het GOL als totaalproject niet doorgaat, zijn wij er van overtuigd dat de detailplannen met aanpassingen wel door zullen gaan. Dus waarom wachten, als we snel door willen?

Eerste succesjes voor beperking gebruik pesticiden

admin

Motie aangenomen in gemeenteraad ‘s-Hertogenbosch

Mede naar aanleiding van onze contacten met de Partij voor de Dieren (Eileen Samshuijzen) in ‘s-Hertogenbosch en onze inspraak in de gemeenteraad van ‘s-Hertogenbosch betreffende de bollenteelt nabij het Engelermeer heeft de gemeenteraad op 3 juli een motie aangenomen. In deze motie verzoekt de gemeenteraad het college “te onderzoeken hoe conventionele bollenteelt en andere teelten waarbij (te) veel landbouwgif wordt gebruikt uitgesloten of ingeperkt kunnen worden in onze gemeente, hierbij de ontwikkelingen en mogelijkheden via de VNG mee te laten wegen en te benutten, mogelijkheden in ruimtelijke ordening mee te laten wegen, en de raad hier uiterlijk in Q1 2025 over te informeren.”

Hiermee komt het gemeentelijk beleid in ‘s-Hertogenbosch dus op gang. Het is mooi dat de zorgen breed gedragen worden, want de motie werd met 29 stemmen voor en 1 stem tegen aangenomen. Wij hebben het college van de Gemeente Heusden en een aantal gemeenteraadsleden die over de teelt vragen hebben gesteld geïnformeerd over deze motie, omdat het een goed idee lijkt als de Gemeente Heusden zich aansluit bij het initiatief van ‘s-Hertogenbosch.

Verzoek aan Provincie ook actie te ondernemen

Niet iedere gemeente hoeft immers het wiel zelf uit te vinden en als iets duidelijk is geworden dat de vervuiling niet ophoudt bij gemeentegrenzen. Zo hebben landbouwers in onze gemeente die water oppompen uit bijvoorbeeld de Bossche Sloot nu al last van de pesticiden die stroomopwaarts in de sloot zijn beland.

Daarom hebben we samen met een aantal bewonersgroepen en organisaties in Brabant en daarbuiten middels een open brief het verzoek gedaan aan de Provincie om de conventionele bollenteelt niet toe te laten, dan wel deze te beperken rond kwetsbare gebieden en ruime bufferzones te hanteren. Dat kan via het Omgevingsplan en de Provincie heeft ook de taak om de fysieke leefomgeving voor haar inwoners, flora en fauna gezond te houden. En ook in het kader van de Kader Richtlijn Water is het noodzakelijk om de waterkwaliteit in Brabant te verbeteren, nu de conventionele bollenteelt introduceren of vergroten past daar niet echt in.

De betrokken partijen zijn: Omwonenden Sint-Michielsgestel, Omwonenden Belicum, Het Vlijmens Lint, Natuur- en Milieuvereniging Gemeente Heusden, Brabants Burgerplatform en AARDige Buren.

 

Bollenteelt: wie neemt nu echt actie?

admin

Intentie wetgeving is duidelijk:

De wet- en regelgeving is duidelijk wat we beogen met gezondheid mens, fauna en flora: vermijden van negatieve effecten van vervuiling van het leefgebied, waardoor gebruik van pesticiden aan banden wordt gelegd. Die wet- en regelgeving bestaat op Europees, nationaal, provinciaal en mogelijk op gemeentelijk niveau. Daarnaast kan het waterschap ook regels stellen. Vast niet uitputtend, maar onder andere deze zaken spelen:

Europese richtlijnen

•Habitatrichtlijn en Vogelrichtlijn

•Kaderrichtlijn Water Richtlijn Beheer

•Richtlijn Zwemwaterkwaliteit

•Verordening gewasmiddelen

Nationale wetten

•Wet Natuurbescherming / Besluit Natuurbescherming

•Omgevingswet / Waterwet en Watertoets

•Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden

Provinciale regelgeving / Waterschap regelingen

•Provinciale Omgevingsverordening Noord-Brabant -Natuur Netwerk Brabant

•Verordening Ruimte – Groenblauwe mantel

•Waterbeheer programma en Watergebiedsplannen Waterschap

Gemeentelijke regelingen

•Omgevingsplan

•Groenstructuurplan

Kansen genoeg dus eisen te stellen en te handhaven bij de bollenteelt. Die volgens onderzoek van het CBS in 10 jaar tijd met 21% is gestegen in landbouwoppervlak.

Steeds meer onderzoek naar pesticiden

Eerder berichten wij al over de uitzending van Zembla. Pesticiden kunnen volgens het RIVM middels drifting vele honderden meters meewaaien, wordt 500 meter verder nog in het huisstof en in de urine in babyluiers aangetroffen worden. Datzelfde RIVM adviseert bewoners bij spuiten alle ramen gesloten te houden, zelf binnen te zitten en de was binnen te halen.

17 Juni kwam de NOS met het bericht dat onderzoek van Meten=Weten heeft aangetoond dat pesticiden ook op kilometers van de akkers worden gemeten en ook buiten de spuitseizoenen. En dat de spuittechnieken dus veel minder precies zijn dan gesuggereerd en door verneveling en verdamping veel verder van de bedoelde lokatie komen dan gewenst.

Ook Wageningen University & Research doet onderzoek en geeft aan dat de huidige tests en modellen van de European Food and Safety Authority (EFSA) geen goede graadmeter zijn voor de werkelijke situatie onder andere door stapeleffecten van pesticiden en dus een kritische update behoeven.

Waar andere landen vaak een veel grotere bufferzone hanteren naar oppervlaktewater en perceelsgrenzen, vaak 20 meter, is dat hier in Nederland vaak maak maar 1 tot 3 meter. We lopen dus ook nog eens achter en dat is dus niet verstandig als we de waterkwaliteit moeten managen.

Ook de rechter sprak zich al een aantal keren uit tegen de teelt van bollen nabij woonwijken vanwege de twijfel over de veiligheid van de teelt voor de volksgezondheid. Logisch is dat deze twijfel er dus ook zou moeten zijn ten aanzien van de flora en met name fauna. De insecten sterfte lijkt daar ook sterk op te wijzen.

Breed draagvlak tegen bollenkweek in Brabant

Mede op aandringen van Het Vlijmens Lint zijn er veel vragen gesteld in onze democratische fora naar bollenkweek nabij het Engelermeer, maar ook in de bredere context van bollenkweek in Brabant . De Partij voor de Dieren en de BBB stelden vragen aan het dagelijks bestuur van Waterschap Aa en Maas. De Partij voor de Dieren deed dat ook bij de Gemeente ‘s-Hertogenbosch. Het CDA en Heusden Verbindt (bondgenoot van BBB) deed dat bij de Gemeente Heusden. En de Partij van de Dieren en al eerder de SP stelden vragen bij de Gedeputeerde Staten Noord-Brabant. Het Vlijmens Lint sprak ook in bij de gemeenteraad ‘s-Hertogenbosch.

Onze ervaring is inmiddels, wie we ook spreken, dat geen van de politieke partijen of van de bestuurders erg blij wordt van bollenkweek in Brabant, waarbij veel pesticiden worden gebruikt. Wij zijn al druk genoeg om zonder deze nieuwe teelt de kwaliteit van onze natuurgebieden en water op orde te krijgen. En het maatschappelijk nut van deze teelt is voor Brabant buitengewoon gering versus de maatschappelijke kosten die daarmee gepaard gaan.

Maar wie gaat nu iets doen?

De beantwoording van de vragen stelt voorlopig geenszins gerust dat er een effectief beleid komt waarin de bollenteelt in Brabant, met name nabij bewoning en nabij natuurgebieden en oppervlaktewater.

Het Waterschap Aa en Maas is verantwoordelijk voor onze waterkwaliteit.  Gevraagd naar het mogelijke risico zegt zij: “Het Dagelijks Bestuur onderschrijft de mogelijke schadelijkheid bij gebruik van gewasbeschermingsmiddelen voor de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater. Het waterschap gaat niet over de regulering van gewasbeschermingsmiddelen en kan het risico niet kwantificeren.” Monitoring van pesticiden worden niet gedaan, ook niet nu er dus een bollenveld van 14 hectare direct aanpalend aan het Engelermeer en de Bossche Sloot wordt neergezet. Het Waterschap Aa en Maas geeft dus aan niets te gaan doen, terwijl zij wel verantwoordelijk is voor de waterkwaliteit in de brede zin (oppervlaktewater, zwemwater, grondwater). En het water zelf weer moet filteren om de juiste kwaliteit te krijgen en daarvoor dus kosten moet maken. Kortom, het Waterschap vertoont wel een erg laag niveau van eigenaarschap van het probleem.

Dat de Gemeente Heusden de risico’s van de pesticiden bij bollenteelt ziet blijkt uit de antwoorden op vragen van de gemeenteraad. Zo staat zij de intensieve teelt waaronder bollenteelt niet toe op haar eigen geliberaliseerde pachtgronden. Volgens de gemeente omdat deze teelt kan zorgen voor verschraling van de bodem, een slechte invloed hebben op de bodemgesteldheid en waterkwaliteit. Ook staat zij glyfosaat niet toe op de eigen pachtgronden nabij natuurgebieden. De gemeente geeft aan de ontwikkelingen nauwlettend te volgen.

De Gemeente ‘s-Hertogenbosch is eigenlijk het meest helder: “Wij delen uw mening dat de ontwikkeling rondom het gebruik van landbouwgif in de bollen- en sierteelt in onze gemeente ongewenst en zorgwekkend is. Bescherming tegen de negatieve effecten van landbouwgif van natuur, bodem en water alsmede bewoners is daarom zeker van belang.” en ” Ja, we zijn van mening dat landbouwgif nadelige effecten heeft voor de biodiversiteitsdoelen die door gemeente, maar ook provincie, waterschap en natuurorganisaties zijn geformuleerd.” En heeft ook de intentie een aantal maatregelen te nemen: zij sluit het gebruik op glyfosaat al uit op eigen geliberaliseerde pachtgronden en wil dat ook gaan doen voor de bollenteelt. Ook ziet met mogelijkheden, maar pas in 2028, om middels het permanente Omgevingsplan regels op te nemen voor bepaalde teelten, maar geeft aan dat dat op dat moment wel een politieke keuze is. Verder geeft men duidelijk aan dat men afhankelijk is van de landelijke overheid, en met name het College voor de Toelating van Gewasbeschermingsmiddelen en Biociden (CTGB). En dat men via de Vereniging Nederlandse Gemeenten pleit met een wetenschappelijk onderbouwd kader met landelijke regelgeving. Maar ook ‘s-Hertogenbosch komt dus niet met maatregelen voor nu.

De Provincie Noord-Brabant ziet klaarblijkelijk ook het probleem. Op antwoorden van vragen van de SP antwoordt zij in april: “Provinciale gronden die verpacht worden hebben als voorwaarde dat het niet toegestaan is om lelies of andere bloembollen te verbouwen. In 2022 is door de provincie ook handhavend opgetreden door het verwijderen van circa 10 hectare lelies op provinciale grond. ” Echter om zelf duidelijkere regels te stellen, zelfs niet nabij bewoning, oppervlaktewater en natuurgebieden, daar lijkt het vooralsnog niet op: “De bevoegdheid voor het afgeven van een omgevingsvergunning voor agrarische activiteiten waaronder het telen van gewassen in de open lucht ligt bij de gemeente. Het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen is gereguleerd in het Besluit activiteiten leefomgeving (paragraaf 3.6.3). In de provinciale Omgevingsverordening kunnen instructieregels voor gemeenten worden opgenomen om (provinciale) waarden te beschermen. Gemeenten moeten deze regels opnemen in hun Omgevingsplan. Aan de exploitatie van een agrarisch perceel kunnen alleen aanvullende voorwaarden bij de geldende Rijksregels voor toepassing van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen worden gesteld wanneer er specifieke waarden aan de orde zijn.
Om de te beschermen waarden in de Omgevingsverordening op te nemen is het noodzakelijk juridisch houdbare argumentatie te hanteren op basis van onderbouwd beleid. Dat betekent dat dergelijke regels alleen in de Omgevingsverordening kunnen worden opgenomen op het moment dat vastgesteld beleid daarin voorziet. Er moet dan wel sprake zijn van een provinciaal belang.” Het provinciaal belang lijkt nogal evident: waterlopen en natuurgebieden laten zich toch niet beperken tot gemeentegrenzen? De nieuwe aanvullende vragen van de Partij voor de Dieren werden nog niet beantwoord.

Conclusie: voorlopig laten we het gewoon gebeuren

Dus ondanks de duidelijke wet- en regelgeving, ondanks de heldere indicaties van onderzoeken naar de gevolgen van het hoge gebruik van pesticiden op mens, fauna, bodem en water, en ondanks de zorgen die er leven bij de verschillende overheden laten we toe dat het areaal aan bollenteelt uitgebreid wordt. Ook waar die er voorheen in Brabant niet of nauwelijks was, nabij ons (zwem)water, natuurgebieden en woongebieden. Zodat we hoge kosten voor ziektes van onze bevolking moeten accepteren, de hoge investeringen in de aanleg van natuurgebieden door niet op te treden eigenlijk zelf weer deels ongedaan maken, en hoge kosten moeten maken om de kwaliteit van het water op peil te brengen. Enzovoorts.

We hopen dan ook dat overheden elkaar op dit punt opzoeken en wel de effectieve maatregelen nemen deze teelt te voorkomen. Bijvoorbeeld door aanpassing van (tijdelijke) Omgevingsplannen. En door veel beter te monitoren welke effecten de teelt heeft op de directe omgeving. En waar nodig door privaatrechtelijke schadeprocedures op te starten wanneer de overheden schade leiden die terug te voeren is op de teelt (en dat zal al snel het geval zijn, gegeven de overschrijding van waarden die het Landelijk Meetnet Gewasbeschermingsmiddelen meet. Met de kraan open dweilen werkt niet echt, en zal een breed spectrum aan (Europese) normen gehaald worden, met alle ellende die daar dan weer op volgt.

Intussen zal Het Vlijmens Lint de ontwikkelingen in ons kleine gebiedje nabij het Engelermeer volgen en waar nodig de overheden verzoeken handhavend op te treden als operationele regels voor wat betreft spuitzones overtreden worden.

Bollenteelt direct aangrenzend aan Engelermeer en Natuur Netwerk Brabant?

admin
Bollenteelt nabij zwemwater, natuurgebieden en woningen

Tot onze verrassing hoorden wij van omwonenden dat er plannen zouden zijn lelies te gaan kweken direct aangrenzend aan het Engelermeer en aan het Natuur Netwerk Brabant. De bollenkweek in zijn algemeenheid en leliekweek in het bijzonder staat erg ter discussie vanwege het zeer overdadig gebruik van een cocktail aan pesticiden, waaronder Glyfosaat. Zie bijvoorbeeld deze uitzending van Zembla. De pesticiden kunnen middels drifting vele honderden meters meewaaien, wordt 500 meter verder nog in het huisstof aangetroffen door het RIVM en datzelfde RIVM adviseert bewoners bij spuiten alle ramen gesloten te houden, zelf binnen te zitten en de was binnen te halen.

Het Vlijmens Lint was uiteraard niet gelukkig over dit bericht en heeft samen met de omwonenden, Natuur- en Milieuvereniging Gemeente Heusden en later ook middels IVN ‘s-Hertogenbosch getracht meer duidelijkheid te krijgen over het voorgenomen plan en contact opgenomen met de betrokken autoriteiten. Het Waterschap Aa en Maas, Gemeente ‘s-Hertogenbosch, Gemeente Heusden en Provincie Noord-Brabant. Ook nam zij contact op met de Brabantse MilieuFederatie.

Als gezegd vindt deze kweek plaats aan de rand van het oppervlaktewater Engelermeer, maar ook vlak langs de Bossche Sloot en bij een aantal kleinere poelen. Het Engelermeer dient ook als zwemwater voor veel recreanten. Maar daarnaast ligt het betreffende gebied ook aan tegen de Groenblauwe mantel, waar het Engelermeer deel van uit maakt, maar ook de bosschages westelijk van het gebied, die bovendien onderdeel zijn van Natuur Netwerk Brabant. Deze zijn ook onderdeel van de Groenstructuur van de Gemeente Heusden. Het gebied zelf is onderdeel van de hoogwateropslag in het kader van Howabo 1 (GOL) en Howabo 2. Last but not least wonen er een aantal bewoners op korte afstand van deze gebieden. Kortom, geen logische plaats om daar bollenkweek met veel pesticiden toe te staan.

Er zijn ook voldoende regelingen die dat zouden moeten voorkomen. Zoals de Kaderrichtlijn Water, de Waterwet, het Waterbeheerplan, de Watertoets en de Wet Natuurbescherming. Alleen dan is het wel zaak te zorgen dat de richtlijnen en intenties uit die wetten en regelingen worden toegepast. Het probleem begint, zoals de Zembla uitzending duidelijk maakt, bij de Rijksoverheid. De Commissie voor de toelating ter gewasbeschermingsmiddelen en biociden (CTGB) meent dat Glyfosaat veilig is, ondanks het feit dat er nogal veel onderzoeken de andere kant op wijzen. Maar zij heeft een aantal van deze risico’s niet onderzocht. Onder andere het RIVM, maar ook de rechter is het niet eens met de conclusie en neemt bewoners in concrete gevallen in bescherming tegen telers. Voor de lagere overheden is dat echter wel een lastig punt.

Het bollengebied en het Engelermeer liggen in de Gemeente ‘s-Hertogenbosch. ‘S-Hertogenbosch zou dus middels haar omgevingsplannen eisen moeten stellen aan de teelt op dat gebied, maar heeft tot dusverre verzaakt dat te doen. Zij zou dat dus moeten herstellen. Provincie Noord-Brabant heeft daarop inspraak en kan minimaal een zienswijze indienen, en moet mogelijk deze plannen zelfs accorderen. Maar kijkt zij wel naar de risico’s en het effect op haar natuurgebieden? En treedt zij op als deze in gevaar komen?
Het waterschap dient de chemische en ecologische kwaliteit van grond- en oppervlaktewater te waarborgen, gegeven onder andere de Kader Richtlijn Water. Maar zij geeft aan geen structureel onderzoek te doen naar de vervuiling van water door pesticiden. Hoe kan zij dan de zwemwater, oppervlaktewater en grondwaterkwaliteit waarborgen? En in welke mate stelt zij eisen aan andere overheden, bijvoorbeeld bij vaststelling van omgevingsplannen?
En de Gemeente Heusden: hoe voorkomt zij dat haar natuurgebieden niet vervuilt worden door zaken van buiten? Hoe treedt zij daartegen op?

De grond van het terrein is sinds kort in eigendom van Ad van Pinxteren/Arnold Joosten en is verpacht aan Bloembollenbedrijf Theo Theunissen, een kweker van lelies en gladiolen, die bedrijf houdt in Heumen, onder Nijmegen. Wij hebben contact opgenomen met de partijen en Theunissen met klem verzocht geen lelies te kweken op die lokatie.
Gelukkig hebben we vernomen dat het gladiolen worden. Ook daarbij worden pesticiden gebruikt maar wel een vijfde van wat bij lelies gebruikt wordt.

Het lijkt ons goed als de overheden, veel ruimer dan ons gebied, de omgevingsplannen en de wijze van handhaving nog eens serieus nagaan. Intussen blijven we de zaak scherp in de gaten houden, zodat onze flora en fauna niet aangetast wordt door korte termijn belangen van derden.

Zeer inspirende avond onderhoud bomen en hagen

admin

Op 26 maart werd door Ton Stokwielder voor Het Vlijmens Lint een zeer inspirerende informatieavond gegeven hoe (monumentale) bomen beter te onderhouden en een langer leven te kunnen geven. Ton (Storix Boom- en Landschapsbeheer, directeur van Stichting Wereldboom en verbonden aan De Bomenstichting.) is niet alleen een zeer ervaren boom technicus, maar vooral ook een holistisch denkende bomenbioloog met een zeer breed inzicht van de interacties tussen bomen en hun omgeving. Onderstaand wat van de geleerde principes.

Een goede bodem is eigenlijk alles

Een gezonde bodem is eigenlijk met afstand de belangrijkste voorwaarde voor een boom. En een gezonde bodem is in beginsel verassend eenvoudig te krijgen.
Een boom moet voeding en water krijgen. Dit kan eenvoudig worden verkregen door bladeren en takjes niet te verwijderen, maar vooral te laten liggen onder een boom. De jaarlijkse humuslaag die ontstaat onder invloed schimmels groeit dan 1 tot 1,5 cm aan. En daarmee komen er onder ander vele regenwormen die kleine kanaaltjes graven in de bodem. De bodem kan daardoor als spons werken. De bodem neemt water makkelijker op en houdt het water ook vast. Bovendien worden door de kanaaltjes twee extra effecten bereikt: enerzijds worden door de capillaire werking van de kanaaltjes in tijde van droogte ook het grondwater wat opgezogen en dus makkelijker bereikt, anderzijds kunnen wortels makkelijker de diepte in groeien. Het omwoelen van de bodem door fauna als zwijnen, andere viervoeters, maar ook kleinere zoogdieren als egels en mollen kan daarbij behulpzaam zijn

Cirkelproces gezonde bodem, De Wereldboom

Liever rustig ingrijpen in de bodem, alleen wanneer nodig

Volgens Ton is kunstmest in zijn algemeenheid onverstandig om toe te passen. Het verstoort de normale biologische processen in sterke mate. Op korte termijn is geeft het een enorme boost, maar door de verschillende zouten wordt het bodemleven afgedood en geeft dit op langere termijn meer schade.

Als er moet worden ingegrepen voor de korte termijn (bij EHBA (Eerste Hulp Bij Armoede)
is dit het beste met een op maat afgestemd compostmengsel van wormen en schimmelhumus.
Hierbij kan klei en steenmeel worden toegevoegd om de zuurgraad te doen dalen. Enkel
steenmeel strooien is goed voor de bodem, maar heeft als neveneffect dat geleedpotigen
hieraan dood gaan. Het steenmeel is zo fijn, dat het tussen de gewrichten van de kruipers en
sluipers gaat zitten. Om deze reden dient steenmeel aan te worden gebracht in combinatie met
een compostmengsel.

In zijn algemeenheid is het dus beter te zorgen voor het realiseren van de gewenste humuslaag en de natuurlijke bodemgesteldheid, in plaats van kunstmatig in te grijpen.

Snoeien is menselijk ingrijpen

Snoeien is in beginsel een menselijke wens tot ingrijpen in de vorm van een boom. Of indien het vallen van een boom of tak ernstig nadelige gevolgen kan hebben. Normaal gesproken zal een boom zijn eigen natuurlijke (brede) vorm kiezen. Snoeien kan ook nodig zijn de omvang van de boom aan te passen aan de ruimte die de boom ondergronds heeft. Want als die te beperkt is zal je dat aan de bovenkant moeten compenseren.

Niet elke holle boom is ziek

We hoeven niet onmiddellijk angstig te worden als een boom wat holler wordt in de loop van de jaren. Indien de voeding (en dus bodem) goed is zal de boom zal nieuwe jaarringen aanmaken. Onderzoek toont aan dat een oudere, hollere boom makkelijker met de wind meebeweegt en dus juist minder makkelijk afbreekt om omvalt. En de holtes van de bomen bieden een uitstekende ruimte voor een waaier aan biodiversiteit. Zelfs afgebroken bomen zullen vaak weer mooi uitlopen en de boom naar een nieuwe fase brengen.

Wortels te hoog?

In de discussies kwam ook nog een interessante oplossing naar voren voor de oplossing van de het trottoir omhoog drukkende wortels naar voren. Door het zand onder de wortels weg te blazen en het aanbrengen van een drukverdelingsmat kunnen de wortels naar beneden worden gebracht. Wellicht een idee voor de gemeente dat eens met Ton te onderzoeken voor de wortelproblemen bij de trottoirs in de Julianastraat en de Meliestraat?

Informatiebijeenkomst onderhoud monumentale bomen op 26 maart 2024

admin

Als aangekondigd op onze jaarvergadering organiseren wij op 26 maart een informatiebijeenkomst hoe (monumentale) bomen te onderhouden door het geven van de juiste voeding, het uitvoeren van passende snoei en het bestrijden van parasieten. Er zal ook kort aandacht zijn voor het onderhoud aan monumentale hagen.

Het Vlijmens Lint organiseert deze bijeenkomst omdat de kwaliteit van de Vlijmenese Langstraat straten en Ringdijk gerealiseerd wordt door de combinatie van historische bebouwing van woonhuizen en boerderijen en de hoge kwaliteit van groen in de vorm van (monumentale) bomen en lange, groenhoudende hagen en omliggende polders. Mits goed onderhouden hebben bomen bijna het eeuwige leven, maar hoe dat goed te doen daar missen we vaak de juiste kennis voor.

De bijeenkomst zal worden geleid door Ton Stokwielder. Ton is niet alleen boom technicus bij Storix Boom- en Landschapsbeheer, maar ook directeur van Stichting Wereldboom en verbonden aan De Bomenstichting.

De informatiebijeenkomst is in beginsel vrij voor leden van Het Vlijmens Lint, maar een vrijwillige donatie van 15 euro aan De Bomenstichting wordt gewaardeerd. Voor niet leden van Het Vlijmens Lint rekenen wij 15 euro entree. Zowel donatie als bijdrage zal door ons geschonken worden aan De Bomenstichting. Na aanmelding ontvangt u daarvoor een factuur.

De bijeenkomst zal gehouden worden op 26 maart om 20.00 uur in de Korf, Monseigneur van Kesselstraat 29 in Vlijmen. Het is verplicht u vooraf via onderstaande knop daarvoor aan te melden.

Gemeente Heusden wordt gevraagd visie te vertalen in uitvoering

admin

Opnieuw grote belangstelling jaarvergadering Het Vlijmens Lint.

De jaarvergadering van Het Vlijmens Lint was ook dit jaar een groot succes. Zowel door de hoge opkomst als door de inhoudelijke onderwerpen die behandeld werden en de vragen daarover.

Wel visie gemeente, onvoldoende vertaling in uitvoering

Na vaststelling van de jaarstukken de de contributie werd een breed aantal onderwerpen behandeld. Het grote thema van de avond was toch wel hoe, gegeven de grote maatschappelijke druk op de ruimte, het de overheden maar zeer moeizaam af gaat de in vele beleidsnota’s vastgelegde bescherming van waarden ook in voldoende mate in concrete projecten mee te nemen. Mede daardoor dreigen we veel van onze cultuurhistorische en landschappelijke waardes in hoog tempo te verliezen.

Dit probleem speelt eigenlijk in alle projecten waarover we met de overheden in gesprek zijn: het GOL, bestemmingsplan Voordijk 29, bestemmingsplan De Grassen en haar aansluiting op de Meliestraat, de continue druk op het groen en de landschappelijke en cultuurhistorische uitstraling van eigenlijk alle Langstraat linten. Dat laatste betreft wat ons betreft niet alleen de twee Vlijmense linten Meliestraat/Julianastraat/Wolput en de Wilhelminastraat/Achterstraat, maar zeker ook de andere Heusdense linten in Haarsteeg, Elshout, Nieuwkuijk en Drunen. Hetzelfde geldt ook voor de Heusdense Ringdijk.

De Gemeente geeft wel aan dat zij deze waarden wil beschermen, herstellen en ontwikkelen. Maar komt op dit moment nog niet toe aan beschermen, laat staan dat er van herstellen en ontwikkelen sprake is. De door het college opgestelde en door de gemeenteraad vastgestelde beleidsplannen worden niet of onvoldoende meegenomen in actuele projecten. Maar ook is het opvallend dat, waar de gemeente ‘s-Hertogenbosch regelmatig monumenten en stadsgezichten toevoegt aan haar erfgoed lijst, de Gemeente Heusden dat al (te) lang niet doet. Daardoor gaat veel cultuurhistorisch erfgoed verloren of gaat de omgeving van onze monumenten veel te makkelijk verloren. Zo blijft beleid een papieren tijger.

GOL – HoWaBo 1 – HoWaBo 2: tijd van bezinning lijkt te komen

Door het bestuur werd de stand van zaken betreffende een veelheid aan projecten besproken. Zo stond men stil bij de stand van zaken betreffende het GOL en in het bijzonder de compartimenteringskades van HoWaBo 1 en de ligging van de Bossche Sloot.
Het plan van Het Vlijmens Lint slaat meer water op, beter voor het landschap langs de dijk, bespaart veel onnodige kap van bomen, veroorzaakt veel minder geluid- en zichtoverlast op het Engelermeer, is beter voor het onderhoud van de Bossche Sloot en is veel goedkoper in de uitvoering. En is daarboven veel toekomstbestendiger met het oog op HoWaBo 2.

Het Waterschap heeft inmiddels ook aangegeven dat de plannen van Het Vlijmens Lint op een stevig aantal facetten simpelweg beter zijn dat de huidige plannen. En gegeven de ontwikkelingen van HoWaBo 2 zal met name de toekomstbestendigheid van de plannen van het GOL vanzelf een discussiepunt worden. Bovendien blijken de bestaande plannen niet te voldoen om, ingeval van hoogwater, snel de watercompartimenten te vullen. Waardoor ‘s-Hertogenbosch en de A2 ondanks alle investeringen toch nog natte voeten krijgen. Dat is dan toch wel jammer van de vele miljoenen die aan dat GOL/HoWaBO al zijn en nog moeten worden gespendeerd. Aanpassingen zijn dus volgens alle partijen wel aangewezen.
Het goede nieuws is dat de meeste belanghebbenden bij de planvorming Vlijmen Oost het er inmiddels wel over eens zijn hoe de rondweg, waterwerken, natuur en landschap eigenlijk ingericht zou moeten worden en het dus alleen de vraag is hoe de overstap te maken zonder opnieuw door alle goedkeuringsprocedures te gaan.

Voordijk en De Grassen: gemeente en provincie volgen eigen beleid niet

Deze twee gevallen zijn eigenlijk sterk vergelijkbaar. In beide projecten gaat het om inbreidingsplannen die grote consequenties (kunnen) hebben voor de cultuurhistorische, landschappelijke en ecologische waarden in ons gebied en ook met grote gevolgen voor toekomstige projecten door de precedentwerking en verslechtering van waarden. Waardoor de totale bescherming ook naar de toekomst verder af kan nemen, zoals dat al in meer gebieden van de Gemeente Heusden het geval is geweest.

De wijze van inbreidingen staat haaks op tal van beleidsplannen. Zoals de Omgevingsvisie Gemeente Heusden, op de Erfgoednota, de Welstandsnota, de Ontwikkelingsvisie Buitengebied,. En gaat in tegen zowel de Provinciale als gemeentelijke cultuurhistorische waardenkaart , de Interim Omgevingsverordening Noord Brabrant en tegen de intenties van het gemeentelijke Groenstructuurplan. Waarom houdt de gemeente niet meer rekening met de door haar eigen beleidsplannen bij uitvoering van plannen? Soms lijkt het er op dat afdelingen binnen de gemeente geheel los van elkaar werken. Sommige afdelingen schrijven plannen, andere afdelingen realiseren projecten en houden daarbij geen rekening met de geschreven plannen.

Ondanks overleg, zienswijzes, inbreng in de gemeenteraad wordt te weinig geluisterd, overlegd, bekeken hoe het wel kan met behoud van de doelstellingen van een project. Waardoor deze processen onnodig in juridische procedures belanden, terwijl de belangen gegeven de beleidsplannen eerder overeen zouden moeten komen dat verschillen.

Dat het wel kan blijkt uit de samenwerking met betrekking tot de realisatie van een zorgcentrum achter de Vlijmense Dijk. Daar wordt goed samengewerkt tussen projectontwikkelaar, gebruiker, gemeente, Heemkundekring, omwonenden en Het Vlijmens Lint. Het lijkt er soms helaas haast op dat bewoners en belangengroepen effectiever de weg kunnen zoeken naar de projectontwikkelaar dan naar de eigen gemeente. Dat zou toch niet zo moeten zijn.

Het Vlijmens Lint blijft zich sterk ontwikkelen

De afgelopen jaren hebben we ons goed in kennis over de verschillende dossiers over een breed front kunnen ontwikkelen. Daar zullen we de komende jaren mee door gaan. Ook is het de intentie dit jaar te starten met contactpersonen per straat, om zo nog directere aansluiting te krijgen met bewoners en eerder te horen wat er speelt. En uiteraard ons draagvlak te verbreden. Het afgelopen jaar is ons aantal leden en supporters wederom fors toegenomen. We zullen het bestuur versterken met meer bestuursleden en ons netwerk verder uitbreiden in het belang van ons erfgoed en groen.

GOL opnieuw uitgesteld door de Raad van State

admin

Weer minimaal anderhalf jaar uitstel?

Wederom zijn de plannen van de overheden voor het GOL door de Raad van State als onvoldoende beoordeeld. Maar opnieuw krijgen diezelfde overheden van de Raad van State de mogelijkheid maatregelen te nemen, het dossier aan te passen en opnieuw in te dienen. Zij krijgen daar 39 weken de tijd voor, maar daarna volgt weer bestudering van de ingediende plannen, mogelijk nieuwe bezwaren en als het dan allemaal akkoord is het opstarten van de projectorganisatie en het (her)uitvoeren van de voorbereiding van bepaalde werkzaamheden.

De afwijzing van de plannen hebben met name betrekking op stikstof. Zo gebruikt de overheid mogelijk de stikstofrechten van een boerderij die al gebruik heeft gemaakt van de stoppersregeling. De stoppersregeling die dus juist er op gericht was te werken voor stikstofreductie. Zou je dezelfde boerderij twee keer te gebruiken, reken je jezelf te rijk.

Nog steeds geen overzicht wat er gekapt moet gaan worden

Intussen wachten wij nog steeds op een helder overzicht wat er allemaal gekapt zou moeten worden in het kader van het GOL. Alleen al op het grondgebied van de Gemeente Heusden zijn al voor 656 individueel kapvergunningsplichte bomen een vergunning verleend. Bedacht moet worden dat dat er veel meer niet-vergunning plichtige bomen betreft dan vergunning plichtige bomen. Zo zijn er voor een boomvlak in Vlijmen Oost van 167 bomen maar 12 bomen vergunningsplichtig. Alleen op de Spoordijk al om 532 bomen en 785 meter struiken.

Bovendien staan veel bomen niet op het gebied van de Gemeente Heusden, maar op die van de Gemeentes Waalwijk en ‘s-Hertogenbosch. En nog voor lang niet alle te kappen bomen is al een vergunning is aangevraagd. (En in veel reeds verleende vergunningen zijn cruciale fouten gemaakt, zoals verlening van kap voor niet bestaande kadasternummers.

Een voorzichtige schatting zou dus zijn dat het totaal aan te kappen bomen voor het GOL zo’n 1000 individueel kapvergunningsplichte bomen betreft en zo’n 5000 bomen in totaal.

Het Vlijmens Lint vraagt naar dat ogenschijnlijk simpele overzicht wat er al aangevraagd is en wat er nog aangevraagd moet worden aan te kappen bomen al sinds februari 2022, en ook in de gemeenteraad Heusden zijn daar al meerdere keren vragen over gesteld. Maar kennelijk wensen de overheden die opstelling niet te maken.

Nog steeds geen groencompensatieplan

Wat er gekapt moet gaan worden is echter ook de basis voor het groencompensatieplan. Hoewel het Groenstructuurplan Gemeente Heusden en de Verordening Fysieke Leefomgeving duidelijk vereisen dat voorafgaand aan een vergunning duidelijk is hoe er gecompenseerd gaat worden ontbreekt dat in de vergunningen. Dat is niet gebeurd.

De verleende vergunningen stellen: “Er geldt een herplantplicht ter compensatie van de gekapte bomen. Realisatie van de compensatie vindt plaats binnen twee jaar na het einde van de oplevering van de bouwplaats. Compensatie wordt uitgevoerd conform het Ruimtelijk Kwaliteits- en compensatieplan behorende bij Gebieds Ontwikkeling Langstraat. Het Ruimtelijke Kwaliteits- en Compensatieplan moet voldoen aan het Groenstructuurplan Gemeente Heusden. Compensatie is ook mogelijk door een bijdrage in een compensatiefonds.”

Maar er is geen Ruimtelijk Kwaliteit- en compensatieplan. Er is uitsluitend een Ruimtelijke Kwaliteitsplan en dat beschrijft veel over de kwalitatieve uitgangspunten van het GOL. Maar geeft totaal niet aan wat er waar gekapt gaat worden, hoeveel gecompenseerd wordt, hoe de compensatie er zelf in grove lijnen uitziet of welk deel binnen het plan wat er niet binnen het plan gecompenseerd zou moeten worden en hoeveel elders monetair gecompenseerd zal gaan worden. Ook geeft zij niet aan hoe de compensatie gemonitord wordt.

En de individuele vergunningen geven daarbovenop niet aan hoe de compensatie er dan qua volume en kwaliteit uitziet of wat de monetaire waarde is van wat er niet binnen het plan gecompenseerd kan worden. Zodat elke duidelijkheid voor niet alleen voor de burger, maar ook voor de overheid intern ontbreekt.

RvS N65 Vught – compensatieplan vereist

Intussen heeft de Raad van State in de zaak met betrekking tot de N45 onder andere geoordeeld dat: “De Afdeling begrijpt de wens van de raad om bij de uitvoering van het plan enige ruimte te hebben voor het preciseren van de compensatie van het te verwijderen groen, maar stelt voorop dat een plan voldoende rechtszekerheid moet bieden voor alle betrokken partijen, ook voor de appellanten die zich bekommeren om het groen in de gemeente.” en “Gelet op het voorgaande is de Afdeling van oordeel dat de raad plan 1, vanwege het ontbreken van een voorwaardelijke verplichting over de omgang met het groen, voor zover het verdergaande verplichtingen betreft dan die al op grond van andere wettelijke bepalingen gelden, zoals bijvoorbeeld op grond van de APV en Wnb, heeft vastgesteld in strijd met een goede ruimtelijke ordening en de rechtszekerheid.”

Kortom door zoveel bomen te willen kappen zonder dat er een duidelijk compensatieplan is begeeft de overheid zich niet alleen wederom op glad ijs, maar zou zij dat zelf ook niet moeten willen vanwege een gebrekkig proces aan ruimtelijke ordening. En dat nog afgezien van de vele fouten in de reeds verleende vergunningen, die ongetwijfeld weer aan het bod zullen komen bij de nieuwe aanvragen.

Meer voortgang en beter resultaat in de constructieve modus

Het Vlijmens Lint is duidelijk: we moeten door met de goede delen van de plannen en tegelijkertijd de (evidente) omissies oplossen. Als er niet gekapt hoeft te worden, doe dat dan ook niet. Voer geen plannen uit waarvan je weet dat ze niet toekomstbestendig zijn omdat er inmiddels gewijzigde inzichten of omstandigheden naar voren zijn gekomen. Maak helder waar je wat wil compenseren en hoe je de realisatie gaat monitoren.

En ga met open vizier in gesprek met partijen die ook goede ideeën hebben, in plaats over hen te heen te willen denderen. Wat dat leidt nu al hele lange tijd niet tot de gewenste resultaten en gaat dat ook niet doen.

Ontwikkel ook een plan B dat, eventueel in delen, wel al gerealiseerd kan worden. Vooruitlopend op het GOL of zodat je direct door kan als het GOL in de volgende ronde definitief niet door gaat. In Vlijmen Oost denken we er zo uit te zijn met een paar oplossingen, waarvan bijvoorbeeld het Waterschap zegt dat door ze met haar beperkte wijzigingen simpelweg beter zijn dan de plannen die nu in de boeken staan.

Kortom laten we de komende periode benutten om te kijken wat wel kan!
Zodat de spade zo snel mogelijk de grond in kan.

Gol weer uitgesteld, ruimte om alternatieven nu echt te realiseren?

admin

Beslissing Raad van State nu in februari

De Raad van State heeft haar beslissing betreffende de bezwaren tegen het GOL wederom uitgesteld. Een uitspraak wordt nu in februari verwacht. De bezwaren betreffen onder andere de stikstofgevolgen en de verkeerskundige afhandeling van het GOL.

Alternatieve uitvoering meer kans?

Het Vlijmens Lint is voorstander van een goede verkeersafwikkeling, wateropslag en natuurontwikkeling van de oost-kant van Vlijmen. Zoals die in grote lijnen in het Gol is voorzien. Wij hebben er echter problemen dat uitvoering veel slechter uitpakt dan tijdens de planvorming voorzien en gepresenteerd is aan bewoners en volksvertegenwoordigers. Zo gaat er veel meer landschap en natuur verloren dan is afgesproken en is de groencompensatie vooralsnog volstrekt onduidelijk.

Het Vlijmens Lint heeft verschillende alternatieven aangedragen die veel betere invulling geven aan de doelstellingen van het Gol, en bovendien veel minder geld kosten. En bovendien ook meer toekomstgericht is met het oog op HoWaBo2. De hogere kwaliteit van ons alternatief wordt inmiddels ook bevestigd door het Waterschap Aa en Maas. De alternatieven betreffen met name de betere ligging van de compartimenteringsdijken en de ligging van de Bossche Sloot.

Blauw: loop Bossche Sloot, Rood: nieuwe randweg, Groen: compartimenteringsdijken. Dijk langs het Engelermeer onder aan te leggen fietspad zodat er veel minder geluid en zichtoverlast is voor natuur en recreanten aan het Engelermeer.

Verouderde kapvergunningen intrekken

Door het alternatieve plan hoeft veel minder natuur en landschap aan de oostzijde van Vlijmen te verdwijnen en hoeven er veel minder bomen te worden gekapt. Voor veel van deze bomen zijn jaren geleden al een kapvergunning verleend. In tegenstelling tot landelijke, regionale en gemeentelijke regels is dat echter niet vergezeld gegaan met een deugdelijk groencompensatieplan. Ook zijn er in onze opinie ook nogal wat fouten gemaakt in de verleende vergunningen. Normaal vervalt een kapvergunning automatisch na 1 jaar, maar bij de verlening is in dit geval geen einddatum gesteld. Wel is men gestopt met het aanvragen van nieuwe vergunningen. Om deze redenen heeft Het Vlijmens Lint samen met drie andere organisaties het verzoek gedaan alle verleende, verouderde kapvergunningen in het kader van het Gol in te trekken. Het college moet over dat verzoek een besluit nemen.

Na aanpassingen zo snel mogelijk starten met Gol

Als de ligging van de dijken en de Bossche Sloot aangepast worden en er is een deugdelijk groencompensatieplan kan het Gol wat betreft het Vlijmens Lint zo gauw mogelijk starten. Wij vragen hier al lange tijd om, dus wat ons betreft gebruiken we de extra tijd om deze laatste issues nu door te voeren. Provincie, Waterschap, Gemeente en Het Vlijmens Lint zijn het eigenlijk over al deze punten wel eens geloven wij. Het lijkt alleen al lange tijd vast te liggen op procedures en dat is jammer. Wat daar is niemand bij gebaat en dat houdt ook een hoop andere discussies te veel op.

Meer monumentale bomen, rol groene lint in Groenbeleidsplan?

admin
Op de afbeelding is rechts goed te zien hoe belangrijk het lint is voor de Heusdense Groenstructuur.
Alleen rondom Steenenburg staan een vergelijkbare hoeveelheid monumentale bomen

De Bomenstichting heeft na de schouw uit het voorjaar nog een aantal bomen uit onze omgeving opgenomen in het nationale Register van Monumentale Bomen. In het register staan alleen bomen van 80 jaar en ouder, die beeldbepalend zijn en in een goede conditie. Veel fraaie bomen in ons lint halen dat nog net niet, maar zijn wel van groot belang om ook over 30-50 jaar de lijst weer te kunnen aanvullen. De volgende bomen zijn nu ook opgenomen:

  • Zilveresdoorn – Meliestraat 41b
  • Zilverlinde – Meliestraat 41b
  • Bruine beukenlaan – Prins Bernhardlaan
  • Bruine beuken – Wilhelminastraat 19d

Via DEZE LINK zijn de beschrijvingen van de bomen te zien.

Inmiddels heeft op ons initiatief ook een schouw plaatsgevonden op nog een aantal bomen in de Meliestraat en op de Wolput. Wij houden u op de hoogte van de ontwikkelingen.

Link met het Groenbeleidsplan 2023-2028

Het belang van inzetten op groen geeft de Gemeente Heusden helder aan in het Groenbeleidsplan 2023-2028. Zij gebruikt daarbij een pleidooi van de Universiteit Wageningen om te investeren in de groene stad, dat wij graag onderschrijven:

Het Groenbeleidsplan 2023-2028, dat dit jaar is vastgesteld door de gemeenteraad streeft er naar om zes ambities te realiseren:

  • het versterken van de groenstructuur
  • duurzaam onderhoud van het groen
  • het opknappen en verbeteren van versleten groen
  • de natuur van het buitengebied verbinden met de kernen
  • integraal werken aan opgaves van andere beleidsvelden
  • de samenwerking zoeken met de inwoners van de gemeente

In het Groenstructuurplan had het groene lint wellicht wat meer aandacht mogen krijgen dan het heeft gekregen, want past wel goed in de ambities. Dat is er bij ons als vereniging wellicht ook wat tussendoor geschoten. Evenzogoed zijn we hierover, conform punt 6, wel in gesprek met de gemeente juist omdat het goed past in de ambities.

Wij zien met name het belang van het groene lint om de groenstructuur te versterken en dan met name voor de verbinding van de natuur van de Biessertpolder/Engelermeer met het verblijfsgroen in Vlijmen dorp, met name het Burgemeester van Greunsvenpark. Het lint zelf wordt nu al veelvuldig recreatief gebruikt door wandelaars en fietsers en wij denken dat dat toe zal nemen met de realisatie van de randweg en het verkeersarmer worden van het lint. Kortom, goed te kijken hoe het groene lint verder ontwikkeld kan worden en niet doorbroken wordt in geval van (uiteraard ook belangrijke) maatschappelijke inpassingsoperaties.

Ontwikkeling de Grassen mooie kans ook het Langstraat lint te versterken!

admin

Fiets- en wandelingang de Grassen aan de Meliestraat

De ontwikkeling van de nieuwe wijk de Grassen biedt mogelijkheden om de kwaliteit van het Langstraat lint Julianastraat/Meliestraat te verbeteren. Het Vlijmens Lint heeft aan de projectleider van de Grassen verzocht deze kans niet verloren te laten gaan. De ontwikkeling van de Grassen vindt plaats op de oude van Engelen terreinen aan de Vijfhoevenlaan. De oude loodsen maken plaats voor nieuwbouw.

Op de Meliestraat tussen nummer 27 en 29 zal de voormalige ingang naar deze van Engelen terreinen gebruikt worden om een uitgang voor fietsers en wandelaars te creëren. Deze voormalige ingang is nu uitgevoerd met recentere betontegels. Deze uitvoering is naar mening van de werkgroep (Het Vlijmens Lint, Heemkundekring Onsenoort, Landschapsarchitect Bob van der Vliet) die de waarden van het lint hebben geïnventariseerd niet erg passend bij het karakter van de straat en de omliggende historische bouw. Bovendien vormt deze ingang een gat in de doorlopende groenwaarden van het historische lint.

De huidige ingang naar het voormalige van Engelen terrein met betontegels. Deze ingang moet omgebouwd worden tot een fiets- en wandelpad.
De groenwaarden kunnen hier ook versterkt worden.

Een verborgen pareltje achter het hek

Direct achter deze ingang ligt een nu nog door een hek afgesloten wei. Deze wei is een ware verborgen parel in de straat en is al eigendom van de gemeente Heusden. De wei is omzoomd met een 11-tal rode beuken en een 3-tal groene beuken. In de naburige tuinen staan onder andere een nog wat grotere rode beuk en een complete boomgaard. De diepe achter tuinen van de noordkant van de Meliestraat met haar grote volwassen bomen vormen een ecologische structuur van de polder aan de Voordijk tot diep het dorp in. Deze wei met haar bomen vormt in deze structuur een belangrijke schakel.

Door het handhaven van de groenstructuur wordt bovendien het unieke ensemble van historische bebouwing en monumentaal groen vanaf de weg goed behouden. Het behoud van het groengevoel wordt door de werkgroep als essentieel gezien en door inpassingen en andere ontwikkelingen ligt dat steeds wat onder vuur.

Hek aan het einde van de ingang.verbergt nu de prachtige wei met haar rode beuken, een waar pareltje.

Klik op onderstaande foto voor een video van de wei!

Verzoek aan gemeente: gebruik de mogelijkheden voor optimale inpassing

Aan de gemeente is dus verzocht te zorgen voor een inpassing waarbij de parel goed benut wordt en behouden blijft voor Vlijmen. En de ingang naar de wei ook passend wordt in het karakter van de straat. De wei kan bijvoorbeeld benut worden door de waterberging (Wadi) te plaatsen in de wei of bijvoorbeeld daar speelmogelijkheden te creëren voor de kinderen van de nieuwe bewoners. Dat zou meteen een grote aanwinst zijn voor de nieuwe wijk de Grassen.

De gemeente kiest ervoor eerst een bestemmingsplanwijziging door te voeren en daarna pas een stedenbouwkundig plan te presenteren. Wij hebben een sterke voorkeur dat tegelijkertijd te doen. Nu zijn immers de effecten van de wijziging van het bestemmingsplan voor bewoners niet in te schatten. Maar als dat niet mogelijk zou zijn in het bestemmingsplan vast rekening te houden met de wensen van de vereniging en van de directe omwonenden en hierin de aanwijzing van bestemmingsgebieden alvast vast te leggen.

Heeft u zelf als bewoner ideeën over de uitvoering van de Grassen? Dit is dan het moment om dat mee te geven aan de gemeente! Zij kan dan met uw wensen mogelijk nog rekening houden.

6 Bomen Langstraat lint toegevoegd in Landelijk Register Monumentale Bomen

admin

Naar aanleiding van de tweede schouw zijn een zestal bomen uit het lint toegevoegd aan het Landelijk Register Monumentale Bomen, waarmee het totaal op elf komt. Het betreft twee 130 jaar oude rode beuken bij huize Meerlandt (Meliestraat 41/41a) , een 120 jaar oude rode beuk bij huize De Melie (Meliestraat 39), twee 120 jaar oude rode beuken bij de villa van voormalige brouwer Corman (Julianastraat 48) en een 90 jaar oude Sequoia bij de villa van de voormalige zadenhandelaar van Engelen (Meliestraat 14). Een aantal bomen in het lint moeten nog een tweede scan krijgen.

Het aantal nieuwe bomen op de lijst is enigszins teleurstellend ten opzichte van het advies van de scanner. De reden hiervoor is dat de Bomenstichting het afgelopen jaar zeer terughoudend is met het opnemen van nieuwe bomen en de criteria voor opname daarom heeft aangescherpt. Desalniettemin is dit een mooi tussenresultaat, temeer omdat er nog de nodige scans moeten worden uitgevoerd.

De Sequoiadendron Giganteum of Mamoetboom, 90 jaar oud, met een gemeten omtrek van 5 meter 70
De rode beuk voor huize Meerlandt (Meliestraat 41) is 125 jaar oud, kent een omtrek van 4 meter 10 en heeft een fraaie gedraaide stam.

Verzoek intrekking kapvergunningen GOL

admin

Op 28 februari 2023 hebben Het Vlijmens Lint, de Natuur- en Milieuvereniging Gemeente Heusden, de Federatie Behoud de Langstraatspoorbruggen en de Stichting van GOL naar Beter de Gemeente Heusden verzocht de reeds verleende kapvergunningen in het kader van het GOL in te trekken. Op 1 mei hebben we gerappelleerd en op 22 mei nog maar eens.

Naar de mening van bovenstaande belangengroepen schort er nogal wat aan de verlening van de vergunningen, en zou daarom intrekking en herbeoordeling de beste weg zijn.

Overigens is de Gemeente Heusden al gestopt met het aanvragen van nieuwe vergunningen. En dient de aanvrager namens de overheden, de aannemerscombinatie BesixMourik, ook geen nieuwe aanvragen in.

Grote hoeveelheid bomen in de Biessertpolder, die in veel gevallen onnodig, op de nominatie staan gekapt te worden.

Wat gaat er, in onze opinie, zoal mis bij deze kapvergunningen (bij voorbaat excuus voor de complexiteit van de materie, makkelijker kunnen we het even niet maken….):

  1. Wet- en regelgeving wordt niet goed toegepast. Dat betreft zowel de Wet Natuurbescherming (mate van compensatie), het Groenstructuurplan (hoe en waar compensatie), de Verordening Fysieke Leefomgeving (vooraf compensatieplan) en de Verordening Ruimte Noord Brabant (afwegingen tracé om bomen te sparen)
  2. Voorwaardelijke verplichtingen van het PIP ten aanzien van herplant en fauna worden niet meegenomen als voorwaarde in de kapvergunning
  3. De flora en fauna inventarisatie waarop de besluiten zijn gebaseerd zijn inmiddels variërend van 5 tot 9 jaar oud, dat is inmiddels veel te oud.
  4. Waar de Gemeente Heusden om goede redenen normaal een termijn van 1 jaar hanteert, waarbij de kapvergunning vervalt als dan nog niet geveld is, kiest zij hier voor een open end termijn. De verleende vergunningen zelf zijn inmiddels 2 tot 3 jaar oud en voorlopig ligt uitvoering nog niet in het verschiet
  5. De goedkeuring van de aanvragen is in de gemeente Heusden gemandateerd aan de clustermanager Omgevingsvergunningen. Maar daarbij zijn afwijkingen gemaakt van de regels die zijn vastgesteld in de gemeenteraad met betrekking tot het Groenstructuurplan en de Verordening Fysieke Leefomgeving. Ook is het de vraag of de mandatering had gemogen gegeven de Mandaatkaderregeling Gemeente Heusden, nu er afwijkingen zijn van bestaand beleid en het proces van controversiële aard is. En de mandatering was, de tekst lezend, meer gericht op snelheid dan zorgvuldigheid. Dus dan zijn bovenstaande afwijkingen van regels niet zo vreemd.
  6. Er ontbreekt een normale opstelling van wat er waar gekapt gaat worden en welk deel er gecompenseerd moet gaan worden. Integendeel de vergunningen zijn zodanig gesplitst dat kap van hetzelfde bosschage of van dezelfde bomenrij over meerdere vergunningen verdeeld worden.
    Wij vragen al sinds februari 2022 om een heldere opstelling, maar vreemd genoeg geven zowel de Provincie als de Gemeente Heusden bij herhaling aan geen overzicht te hebben wat er in het kader van het GOL waar gekapt moet worden en wat er gecompenseerd moet worden, welk deel daarvan al is aangevraagd en goedgekeurd, welk deel wel aangevraagd is, maar nog niet goedgekeurd en wat er nog aangevraagd moet worden.
  7. Burgers en andere belanghebbenden wordt vooralsnog geen mogelijkheid gegeven bezwaar te maken tegen de bij een vergunning horend compensatieplan, terwijl dat wel onderdeel zou moeten zijn van het ruimtelijke ordeningsproces. En dus passend zou zijn conform rechtzekerheid beginselen, zoals ook recent bevestigd door de Raad van State.

De wethouder heeft inmiddels wel aangegeven (maar ondanks de belofte daartoe, nog niet schriftelijk aan ons bevestigd) niet tot kap over te gaan voordat er een geaccepteerd groencompensatie plan is. Waarbij de compensatie op verschillende vlakken ook gelijkwaardig zal zijn. Dus niet herplant van een volwassen boom van 50 jaar oud door een klein boompje van 5 jaar oud. We zijn dus benieuwd waar wij, maar ook burgers en gemeenteraadsleden hun visie kunnen geven op het compensatieplan in zo’n groot project, waar vele honderden bomen zullen sneuvelen.

Ons is door de Provincie beloofd dat dit aan ons en andere belangenverenigingen voorgelegd zal worden, maar wij maken ons nu al zorgen van de wijze van het acceptatieproces. Dit mede door de onduidelijkheid van de overheden op dit punt.

Wij wachten dus met smart op antwoord van de wethouder op ons verzoek om intrekking, komt er geen antwoord dan zullen we na moeten denken over andere methodes om een antwoord af te dwingen.

Groen en natuur langs de Spoordijk (foto Airpro Waalwijk). Bij niet afgraven van de spoordijk hoeft ook niet te worden gekapt.

Driehoek Engelenseweg – Voordijk – Inprikker Vijfhoevenlaan aangekocht, wordt natuur

admin

Het college van de Gemeente Heusden heeft uitvoering gegeven aan de aangenomen motie om de gronden tussen de Engelenseweg, de Voordijk en de nieuwe inprikker van de nieuwe randweg naar Vijfhoevenlaan terug te kopen. Ook heeft de Gemeente bij monde van de wethouders Blankers en van den Bosch aan Het Vlijmens Lint aangegeven dat deze gronden conform de motie zullen worden toegevoegd aan ecologische verbindingszone dan wel groenstructuur. Zie hier ons eerdere bericht over de motie.

Het Vlijmens Lint is erg actief geweest in het proces om de gronden weer terug te krijgen. Deze waren in alle plannen van het GOL voorzien als ecologische verbindingszone en ook zo gepresenteerd aan bewoners en aan de gemeenteraad Heusden, maar zijn, waarschijnlijk in verband met grondruil, op het allerlaatste moment zonder communicatie naar betrokkenen uit de plannen gehaald. Dat wordt nu hersteld en daar zijn wij blij om.

We hopen dat deze aankoop ook de eerste stap is om onze ideeën voor De Groene Rivier te realiseren en met name de zeer smalle ecologische verbindingszone tussen de Biessertpolder en Sompen en Zooislagen te verbreden. En zo een robuuste verbinding te maken tussen de Brabantse rivierdalen en de Maas te realiseren.

Het gebied langs de Engelenseweg en Voordijk met het wiel, bosschage en de Bossche Sloot.
De inprikker zal bij de Voordijk komen ter hoogte van de rode boerderij hier links op de foto.

Wij danken zowel de gemeenteraadsleden van de voorgaande Gemeenteraad die de motie destijds ondersteund hebben als het huidige college dat de terugdraaiing mogelijk heeft gemaakt.

Wij zullen nu met het college kijken hoe de verandering ook doorgevoerd kan worden zodat deze driehoek ook opgenomen wordt in de Groenstructuurkaart van de Gemeente Heusden en in het NatuurNetwerkBrabant. Voorts zullen wij met het college overleggen hoe de driehoek gebruikt kan worden in het groencompensatieplan voor het GOL en met de Natuur- en Milieuvereniging Gemeente Heusden hoe de driehoek het beste ingericht kan worden.