Als aangekondigd op onze jaarvergadering organiseren wij op 26 maart een informatiebijeenkomst hoe (monumentale) bomen te onderhouden door het geven van de juiste voeding, het uitvoeren van passende snoei en het bestrijden van parasieten. Er zal ook kort aandacht zijn voor het onderhoud aan monumentale hagen.
Het Vlijmens Lint organiseert deze bijeenkomst omdat de kwaliteit van de Vlijmenese Langstraat straten en Ringdijk gerealiseerd wordt door de combinatie van historische bebouwing van woonhuizen en boerderijen en de hoge kwaliteit van groen in de vorm van (monumentale) bomen en lange, groenhoudende hagen en omliggende polders. Mits goed onderhouden hebben bomen bijna het eeuwige leven, maar hoe dat goed te doen daar missen we vaak de juiste kennis voor.
De informatiebijeenkomst is in beginsel vrij voor leden van Het Vlijmens Lint, maar een vrijwillige donatie van 15 euro aan De Bomenstichting wordt gewaardeerd. Voor niet leden van Het Vlijmens Lint rekenen wij 15 euro entree. Zowel donatie als bijdrage zal door ons geschonken worden aan De Bomenstichting. Na aanmelding ontvangt u daarvoor een factuur.
De bijeenkomst zal gehouden worden op 26 maart om 20.00 uur in de Korf, Monseigneur van Kesselstraat 29 in Vlijmen. Het is verplicht u vooraf via onderstaande knop daarvoor aan te melden.
Opnieuw grote belangstelling jaarvergadering Het Vlijmens Lint.
De jaarvergadering van Het Vlijmens Lint was ook dit jaar een groot succes. Zowel door de hoge opkomst als door de inhoudelijke onderwerpen die behandeld werden en de vragen daarover.
Wel visie gemeente, onvoldoende vertaling in uitvoering
Na vaststelling van de jaarstukken de de contributie werd een breed aantal onderwerpen behandeld. Het grote thema van de avond was toch wel hoe, gegeven de grote maatschappelijke druk op de ruimte, het de overheden maar zeer moeizaam af gaat de in vele beleidsnota’s vastgelegde bescherming van waarden ook in voldoende mate in concrete projecten mee te nemen. Mede daardoor dreigen we veel van onze cultuurhistorische en landschappelijke waardes in hoog tempo te verliezen.
Dit probleem speelt eigenlijk in alle projecten waarover we met de overheden in gesprek zijn: het GOL, bestemmingsplan Voordijk 29, bestemmingsplan De Grassen en haar aansluiting op de Meliestraat, de continue druk op het groen en de landschappelijke en cultuurhistorische uitstraling van eigenlijk alle Langstraat linten. Dat laatste betreft wat ons betreft niet alleen de twee Vlijmense linten Meliestraat/Julianastraat/Wolput en de Wilhelminastraat/Achterstraat, maar zeker ook de andere Heusdense linten in Haarsteeg, Elshout, Nieuwkuijk en Drunen. Hetzelfde geldt ook voor de Heusdense Ringdijk.
De Gemeente geeft wel aan dat zij deze waarden wil beschermen, herstellen en ontwikkelen. Maar komt op dit moment nog niet toe aan beschermen, laat staan dat er van herstellen en ontwikkelen sprake is. De door het college opgestelde en door de gemeenteraad vastgestelde beleidsplannen worden niet of onvoldoende meegenomen in actuele projecten. Maar ook is het opvallend dat, waar de gemeente ‘s-Hertogenbosch regelmatig monumenten en stadsgezichten toevoegt aan haar erfgoed lijst, de Gemeente Heusden dat al (te) lang niet doet. Daardoor gaat veel cultuurhistorisch erfgoed verloren of gaat de omgeving van onze monumenten veel te makkelijk verloren. Zo blijft beleid een papieren tijger.
GOL – HoWaBo 1 – HoWaBo 2: tijd van bezinning lijkt te komen
Door het bestuur werd de stand van zaken betreffende een veelheid aan projecten besproken. Zo stond men stil bij de stand van zaken betreffende het GOL en in het bijzonder de compartimenteringskades van HoWaBo 1 en de ligging van de Bossche Sloot. Het plan van Het Vlijmens Lint slaat meer water op, beter voor het landschap langs de dijk, bespaart veel onnodige kap van bomen, veroorzaakt veel minder geluid- en zichtoverlast op het Engelermeer, is beter voor het onderhoud van de Bossche Sloot en is veel goedkoper in de uitvoering. En is daarboven veel toekomstbestendiger met het oog op HoWaBo 2.
Het Waterschap heeft inmiddels ook aangegeven dat de plannen van Het Vlijmens Lint op een stevig aantal facetten simpelweg beter zijn dat de huidige plannen. En gegeven de ontwikkelingen van HoWaBo 2 zal met name de toekomstbestendigheid van de plannen van het GOL vanzelf een discussiepunt worden. Bovendien blijken de bestaande plannen niet te voldoen om, ingeval van hoogwater, snel de watercompartimenten te vullen. Waardoor ‘s-Hertogenbosch en de A2 ondanks alle investeringen toch nog natte voeten krijgen. Dat is dan toch wel jammer van de vele miljoenen die aan dat GOL/HoWaBO al zijn en nog moeten worden gespendeerd. Aanpassingen zijn dus volgens alle partijen wel aangewezen. Het goede nieuws is dat de meeste belanghebbenden bij de planvorming Vlijmen Oost het er inmiddels wel over eens zijn hoe de rondweg, waterwerken, natuur en landschap eigenlijk ingericht zou moeten worden en het dus alleen de vraag is hoe de overstap te maken zonder opnieuw door alle goedkeuringsprocedures te gaan.
Voordijk en De Grassen: gemeente en provincie volgen eigen beleid niet
Deze twee gevallen zijn eigenlijk sterk vergelijkbaar. In beide projecten gaat het om inbreidingsplannen die grote consequenties (kunnen) hebben voor de cultuurhistorische, landschappelijke en ecologische waarden in ons gebied en ook met grote gevolgen voor toekomstige projecten door de precedentwerking en verslechtering van waarden. Waardoor de totale bescherming ook naar de toekomst verder af kan nemen, zoals dat al in meer gebieden van de Gemeente Heusden het geval is geweest.
De wijze van inbreidingen staat haaks op tal van beleidsplannen. Zoals de Omgevingsvisie Gemeente Heusden, op de Erfgoednota, de Welstandsnota, de Ontwikkelingsvisie Buitengebied,. En gaat in tegen zowel de Provinciale als gemeentelijke cultuurhistorische waardenkaart , de Interim Omgevingsverordening Noord Brabrant en tegen de intenties van het gemeentelijke Groenstructuurplan. Waarom houdt de gemeente niet meer rekening met de door haar eigen beleidsplannen bij uitvoering van plannen? Soms lijkt het er op dat afdelingen binnen de gemeente geheel los van elkaar werken. Sommige afdelingen schrijven plannen, andere afdelingen realiseren projecten en houden daarbij geen rekening met de geschreven plannen.
Ondanks overleg, zienswijzes, inbreng in de gemeenteraad wordt te weinig geluisterd, overlegd, bekeken hoe het wel kan met behoud van de doelstellingen van een project. Waardoor deze processen onnodig in juridische procedures belanden, terwijl de belangen gegeven de beleidsplannen eerder overeen zouden moeten komen dat verschillen.
Dat het wel kan blijkt uit de samenwerking met betrekking tot de realisatie van een zorgcentrum achter de Vlijmense Dijk. Daar wordt goed samengewerkt tussen projectontwikkelaar, gebruiker, gemeente, Heemkundekring, omwonenden en Het Vlijmens Lint. Het lijkt er soms helaas haast op dat bewoners en belangengroepen effectiever de weg kunnen zoeken naar de projectontwikkelaar dan naar de eigen gemeente. Dat zou toch niet zo moeten zijn.
Het Vlijmens Lint blijft zich sterk ontwikkelen
De afgelopen jaren hebben we ons goed in kennis over de verschillende dossiers over een breed front kunnen ontwikkelen. Daar zullen we de komende jaren mee door gaan. Ook is het de intentie dit jaar te starten met contactpersonen per straat, om zo nog directere aansluiting te krijgen met bewoners en eerder te horen wat er speelt. En uiteraard ons draagvlak te verbreden. Het afgelopen jaar is ons aantal leden en supporters wederom fors toegenomen. We zullen het bestuur versterken met meer bestuursleden en ons netwerk verder uitbreiden in het belang van ons erfgoed en groen.
We hebben 2023 weer achter ons gelaten en kunnen dus de balans gaan opmaken. U kunt dat zelf doen door nog eens door de berichten tijdslijn te lopen, die hieronder te vinden is.
Wat ons betreft hebben we in 2023 veel bereikt voor de doelen die we nastreven: het zorgen dat de kwaliteit van onze landelijke omgeving goed blijft door het erfgoed en groen in onze omgeving te beschermen, te herstellen, maar vooral ook waar mogelijk verder te ontwikkelen. We zijn daartoe samen met onze partners druk in de weer geweest en die willen we hier dan ook graag bedanken voor het afgelopen jaar. De Bomenstichting, de Natuur- en Milieuvereniging Gemeente Heusden, IVN ‘s-Hertogenbosch, Brabantse Milieu Federatie, Heemkundekring Onsenoort, Federatie Behoudt de Langstraatspoorbruggen, Stichting Van Gol naar Beter, historisch bouwkundige Bart Beaard en last but not least landschapsarchitect Bob van der Vliet.
We zijn natuurlijk vooral veel bezig met verschillende aspecten van ruimtelijke ordening. De diverse overheden hebben daarbij het primaat en het is belangrijk in een vroeg stadium het overleg met de overheden te voeren. Voor de overheden met hun verschillende complexe prioriteiten en afwegingen is dat niet altijd makkelijk en soms schuurt het ook wel eens. Hoewel niemand daarop eigenlijk zit te wachten hoort het er soms wel bij om zaken scherp te krijgen: zonder wrijving, geen glans. We merken dat de samenwerking met de verschillende afdelingen van de Gemeente Heusden, het Waterschap Aa en Maas en de Provincie Noord-Brabant al gaande het proces steeds beter worden en we willen de overheden dan ook bedanken voor hun geduld met ons, ook al botst het soms even, vooral als de infrastructurele trein al vetrokken is, voordat er goed overleg is geweest. Wij zullen ons blijven inzetten voor de oude Langstraat straten die we in Vlijmen nog rijk zijn, de dijken en de mooie polders.
We bedanken ook de diverse gemeenteraadsleden die veel van hun vrije tijd hebben willen opofferen voor het algemeen belang. We beseffen ons dat de belangen die wij nastreven maar een klein deel van hun totale takenpakket behelst, maar constateren dat er toch veel belangstelling en ondersteuning gegeven wordt door de gemeenteraadsleden voor deze materie.
Als laatste willen wij ook graag onze vrijwilligers, leden en donateurs bedanken voor hun steun in het afgelopen jaar. Wij kunnen onze doelen niet bereiken en de vereniging niet draaien zonder die steun. Met de leden de balans opmaken zullen we definitief doen op de jaarvergadering die voor onze leden dit jaar op 27 februari gepland staat.
Voor nu wensen wij u een gezond en voorspoedig 2024 toe en we hopen u snel te zien in dit nieuwe jaar!
Er is een enorme maatschappelijke druk op de aanwezige ruimte: de groei van de bevolking en bedrijven vereisen meer woningen, meer wegen en infrastructuur, meer scholen en andere voorzieningen. Ook is er meer vraag naar ruimte vanuit klimaatgerichte veranderingen zoals wateropslag, stikstof en extensieve landbouw, maar ook ruimte voor zonneparken en windmolens.
Er ontstaat dus steeds meer druk op de inpasbare ruimte op groen, zowel vanuit de overheid als vanuit de particulier. Een reactief beleid van bescherming van te behouden cultuurhistorische, landschappelijke en natuurwaarden werkt dan niet meer.
Beschermen werkt niet (meer)
We hebben inmiddels moeten constateren dan zelfs als een gebied beschermd lijkt te zijn omdat bijvoorbeeld dijk en de gebouwen op de cultuurhistorischische lijsten staan, het gebied een welstandsklasse H.1.b heeft (er zijn maar drie klasses H.1.a, H.1.b en geen status), de dijk een onderdeel is van de te koesteren ringdijk van het Eiland van Heusden er toch geen bescherming is. En daar waar de niveaus nog hoger zijn in praktijk er ook maar vaak zeer beperkte bescherming blijkt te zijn.
Wij zien daarnaast door salami-effecten (elke keer een plakje minder) dat waarden ondanks de bescherming in beleidsplannen zoals de Omgevingsvisie, Cultuurhistorisch plan, Welstandsnota, Groenbeleidsplan toch steeds verder aangetast worden. Door te lage bescherming treden negatieve effecten op, de waarden worden minden uniek en de bescherming kan wel verlaagd kan worden of zelfs vervallen.
In de Omgevingsvisie geeft de gemeente aan dat zij de waarden van bijvoorbeeld de Langstraat linten en historische dijken niet alleen wil beschermen, maar ook wil herstellen en ontwikkelen. Wij denken dat een actieve politiek van ontwikkeling inderdaad de aangewezen weg is. Dit omdat de druk van de maatschappelijke opgaven van bouwen en energietransitie zo groot is dat zonder actief beleid dat zonder meer ten koste gaat van wat we als groene gemeente nu juist willen behouden. En cultuurhistorie dient wat ons betreft altijd ingebed te zijn in haar landelijke omgeving en natuurlijke biotoop.
Het gaat er dus om nu ook de visie op erfgoed en groen om te zetten in een geborgde uitvoering. Dat lukt alleen om niet alleen hard te kiezen waar je wat waarom wil behouden, maar ook te kijken hoe je de ontwikkeling daarvan wil borgen binnen de bestaande andere opgaven die je als gemeente hebt. Door het samenspel van lange termijn en actuele urgente ontwikkelingen samen te laten gaan houden we een mooie waardevolle omgeving over.
Zonder het bijbehorende groen verliezen de aanwezige monumenten een groot deel van hun waarde. Juist de combinatie zorgt voor de kwaliteit.
Goede leefomgeving zorgt voor positieve ontwikkeling
Een mooi landschap met ingebed erfgoed heeft een zeer positieve bijdrage heeft voor leefomgevings kwaliteit en welbevinden van bewoners en bezoekers. De goede kwaliteit en welbevinden en de bijbehorende trots op de omgeving stimuleert de maatschappij over een breed front en moet dus gestimuleerd worden voor een positieve ontwikkeling van die maatschappij. Dat is ook de filosofie achter het van Gogh nationaal park, waar de Gemeente Heusden in participeert. Dat duidt dat voor de maatschappelijke en economische ontwikkeling van zuid-oost Brabant erg gediend is bij een mooie omgeving waarin bewoners pretting kunnen wonen, werken en recreëren. En dus inzet om een goede planning van bedrijvigheid en groen.
Dat wordt ook landelijk zo gezien en de nieuweOmgevingswet geeft daar ook uiting aan. Omgevingskwaliteit wordt gedefinieerd als het samenspel van cultureel erfgoed, architectuur, stedenbouw, landschap en natuur. En bij die kwaliteit gaat om beschermen, bewaken, benutten en verder ontwikkelen van de leefomgeving. De gemeente geeft dat ook aan in haar Omgevingsvisie 2023 voor de Gemeente Heusden.
Bescherming èn ontwikkeling leefomgeving dus key
Wij geloven dus dat er een meer holistische benadering moet komen van de samenhang van aanwezige cultuurhistorische en landschappelijke waarden. Van rood (gebouwen), groen en blauw (waterpartijen, sloten, wielen). En dat start met een goede integrale inventarisatie, waar dat nu in de beleidsplannen te veel gesplitst lijkt te gebeuren.
•Wat is er bijzonder? Waarom?
•Wat moet er dus beschermd worden?
•Waar liggen kansen ter verbetering van bestaande waarden?
•Hoe kunnen gewenste nieuwe maatschappelijke opgaven verwerkt worden, met een verbetering van de waarden en behoud van de aanwezige?
Het Vlijmens Lint heeft de draai al gemaakt en zet vol in op het ontwikkelen van een visie op onze landschappelijke en cultuurhistorische waarden. Dat doet zij met de inventarisatie van waarden van het Langstraat lint Meliestraat/Julianastraat/Wolput, in de ontwikkeling van de gedachte van de Groene Rivier en meer recentelijk in haar activiteiten rondom de Ringdijk om Het Eiland van Heusden en daarbinnen de Voordijk. En wij doen dat met onze partners zoals Heemkundekring Onsenoort, Natuur- en Milieuvereniging Gemeente Heusden en natuurlijk de bewoners.
Deze luchtfoto van de vesting Heusden is een goede illustratie van de kracht van de combinatie van erfgoed, groen en water. De som is veel groter dan de losse onderdelen.
Oproep tot aandacht voor uitvoering van plannen
Wij roepen het college, de verschillende beleidsambtenaren, gemeenteraadsleden en fractieondersteuners ook veel nadrukkelijker de discussie te voeren niet alleen wat we willen beschermen, herstellen en ontwikkelen, maar vooral ook hoe we dat in praktijk nu gaan doen. Daarmee de goede visies vooral ook duidelijke handen en voeten geven en te voorkomen dat we in het bereiken van maatschappelijk doelen de discussie veel te veel achteraf krijgen met allerlei procedures als gevolg. Want nu houden we aan al het werk wat er gepaard gaat met de inspraak van burgers en belanghebbenden te vaak een slecht gevoel over. De te beschermen en ontwikkelen waardes leggen uiteindelijk toch vaak het loodje, de procedures zijn taai en stroperig en leiden te vaak tot een dispuut en kosten aan alle kanten veel te veel tijd en geld.
De landschappelijke waarde van de Voordijk is , net als de rest van de Ringdijk om het Eiland van Heusden, een combinatie van groen, blauw en rood. Er dient een duidelijkere uitwerking te komen van het beleid om deze kwaliteit van de ringdijk steeds een stukje te versterken.
Het kan wel en we beginnen het te leren!
Inmiddels zijn er een aantal goede voorbeelden en een aantal processen die goede hoop geven dat we wel op de goede weg zijn. In een wat kleiner project betreffende de Vlijmense Dijk 67 wordt vanaf een vroege fase goed samengewerkt tussen de Projectontwikkelaar VB2 Vastgoed, de Gemeente Heusden en Het Vlijmens Lint. Met betrekking tot de compartimenteringsdijken en de ligging van de Bossche Sloot hebben we het gevoel dat we nu eindelijk een goede discussie voeren met het Waterschap Aa en Maas. Laat in het proces en dat maakt het lastig, maar wel een goede bereidheid serieus te kijken naar alternatieven. En duidelijke afspraken dat bij HoWaBo 2 vanaf het begin goed te kijken wat mogelijkheden en gevoeligheden zijn. En met betrekking tot de herinrichting van de Julianastraat hebben we een luisterend oor van de Gemeente Heusden ondervonden voor de waardes van het lint, hebben we tekeningen van kabels en leidingen gekregen en hebben wij afspraken gemaakt de ideeën van de landschapsarchitect met de gemeente te delen.
Kortom, door het te doen krijgen we hopelijk steeds vaker een win-win situatie voor iedereen.
2022 was een prima jaar voor Het Vlijmens Lint, waarin veel gebeurde. Definitief een nieuwe naam, een nieuw logo en veel zichtbaarheid. Het jaar gaf ook een flinke uitbreiding van het aantal leden te zien. Maar het was toch vooral ook een jaar van veel nieuwe contacten, opbouw van ons kennisnetwerk en mede daardoor van nieuwe ideeën. Dank aan iedereen die daaraan heeft meegewerkt.
Voor 2023 hopen we veel tijd te besteden aan de realisatie van die nieuwe ideeën. Zoals de ontwikkeling van de Groene Rivier en de ontwikkeling en bescherming van onze Langstraat linten. We trappen daar in januari flink mee af met de presentatie voor leden van onze inventarisatie van het lint Julianastraat/Meliestraat op 9 januari. Meldt u aan als u dat nog niet gedaan heeft, want het wordt een interessante bijeenkomst!
Op de de zeer druk bezochte jaarvergadering op 29 november , waar ruim 50 leden aanwezig waren, werden een aantal besluiten genomen en werden de leden door het bestuur verslag gedaan over de activiteiten over het afgelopen jaar. Zo werden de concept wijziging van de statuten en de financiële rapportage goedgekeurd. Ook werd de laatste stand van zaken met de leden doorgenomen ten aanzien van de werkgroep Julianastraat/Meliestraat, het GOL en plannen ten aanzien van de Groene Rivier.
Druk bezochte vergadering van Het Vlijmens Lint
Bestuurswisseling
Ook werd er een bestuurswisseling door de vergadering geaccordeerd. Na 20 jaar werd afscheid genomen van Chris van Rangelrooij. Chris heeft mee aan de wieg gestaan van onze vereniging en was het langstzittende bestuurslid. Langstzittend is eigenlijk het verkeerde woord, want Chris is iemand van duidelijke actie en heeft in al die jaren helder zijn mening verkondigd. Wij zijn Chris dan ook zeer erkentelijk voor wat hij in al die jaren voor de vereniging en daarmee ook voor Vlijmen heeft betekent. Hartelijk dank Chris!
Chris van Rangelrooij in actie
Het aantredende bestuurslid is Ben van Gorp, vanaf de start van de vereniging al lid en actief in het behoud van de prachtige beuken in de Prins Bernhardlaan. Ben zal voor velen in Vlijmen al een bekende zijn en wij wensen Ben veel succes in zijn nieuwe rol van bestuurslid van Het Vlijmens Lint.
Ben van Gorp gaat met Het Vlijmens Lint voor de hoofdprijs
De Stichting Brabantse Milieufederatie (BMF) werkt aan een duurzame toekomst van Brabant samen met bewoners. Dat doet de BMF sinds haar oprichting in 1972 onafhankelijk van enige politieke, levensbeschouwelijke of maatschappelijke overtuiging. De BMF overkoepelt ruim 110 aangesloten (vrijwilligers)organisaties op het gebied van natuur, milieu en landschap in Brabant en maakt deel uit van de landelijke Natuur en Milieufederaties.
Het Vlijmens Lint heeft zich zet zich in op het gebied van cultuurhistorie, landschap en natuur. Wij hopen door aansluiting in de toekomst gebruik te maken van de kennis, expertise en netwerk van de Brabantse Milieu Federatie voor het ontwikkelen van onze plannen en het waar nodig bijsturen van ontwikkelingen in onze omgeving. Wij zien uit naar een vruchtbare samenwerking.
We zijn trots op ons geheel nieuwe logo, dat vandaag ons vandaag werd aangeboden door Oranje Boven, het grafisch ontwerp bureau van ons lid Theo Meijer. Daarmee wordt voldaan aan de wens van de ledenvergadering om naar een naam en uitstraling te gaan die beter past bij wat we doen. Oranje Boven hartelijk dank voor dit mooie logo.
Onze oproep in onze nieuwsbrief of iemand een landschapsarchitect kende die ons zou willen helpen is succesvol geweest. Via Harald Aarts zijn wij in contact gekomen met Bob van der Vliet, gerenomeerd landschapsarchitect, die ons meteen behulpzaam is geweest met de verdere uitwerking van het alternatieve tracé van de Bossche Sloot. We zijn er zeker van dat dat ons help in de juridische procedure bij de rechtbank.
Op 13 februari zijn we met een 30 tal leden (en aantal honden) een kijkje gaat nemen in onze polder om te zien welke gevolgen de geplande maatregelen van het GOL met zich meebrengen. We hebben ook bekeken welke andere oplossingen er mogelijk zijn. Het is duidelijk dat veel mensen, uiteraard vooral de niet leden, nog niet op de hoogte zijn wat er allemaal staat te gebeuren. maar ook voor ons is het goed om een en ander in ogenschouw te nemen. Dat levert ook weer voldoende nieuwe gedachten op ter aanscherping van onze plannen.
