Nieuwe inzichten en ervaringen geven aan dat er volgens de Waterschappen veel meer opvang van hoogwater nodig is. 36 miljoen kuub water, een enorme opgave. De jacht op zoekgebieden voor deze enorme opgave is geopend, stroomopwaarts en stroomafwaarts van ‘s-Hertogenbosch. Het Vlijmens Lint is van mening dat er in de Biessertpolder en de Bokhovense polder in ieder geval een gebied zeer geschikt is voor wateropslag. En dat gebied is eigenlijk al benoemd in de HoWaBo studie 2008.
Maar dat betekent ook dat het huidige plannen van het GOL moeten worden aangepast. Zeker niet in grote mate, maar met een aantal kleine ingrepen kan het toekomstbestendig worden uitgevoerd en kunnen de nieuwe plannen tegen minimale meerkosten worden uitgevoerd.
Hoe dat te doen?
Wateropslag compartiment Biessertpolder uitbreiden
Het eerste stuk kan gewonnen worden door het compartiment Biessertpolder, dat in het GOL al benoemd is als wateropslagcompartiment uit te breiden. Dit kan door de compartimentskade niet te leggen op de noordelijke Gemeint, maar de randweg te laten volgen langs het Engelermeer, de nieuwe rotonde en de nieuwe aan te leggen inprikker naar de Vijfhoevenlaan. Met deze verschuiving van de kade kan in de natte natuurdriehoek het waterpeil verhoogd worden weggelegd (is nu al onderdeel van het compartiment Engelermeer dat een lager maximaal waterpeil kent dan de Biessertpolder) en anderzijds wordt de driehoek Engelenseweg – Voordijk – Inprikker Vijfhoevenlaan toegevoegd aan het compartiment Biessertpolder.
De dijk langs het Engelemeer zou overigens wat ons betreft gevormd kunnen worden door het reeds in het GOL geplande fietspad verhoogd weg te leggen. Zo kan de verkeershinder van de nieuwe randweg voor recreanten en milieu bij het Engelermeer in zowel geluid als zicht sterk beperkt worden. Mogelijk zelfs in combinatie met het verdiept wegleggen van de randweg zelf. De Gemeint vervalt dan als compartimentskade, hoeft niet verhoogd te worden en de bomen kunnen gespaard blijven.
Een groot deel van de genoemde wegen moeten nu toch al (her)aangelegd worden in het kader van het GOL, en ook de gebieden zijn met uitzondering van een deel van de laatste driehoek al in bezit van de overheden. Voor deze laatste driehoek is in de gemeenteraad Heusden al de wens uitgesproken deze in bezit te krijgen en natuurgebied te maken.
Nieuw wateropslag compartiment De Groene Rivier realiseren, beperkte complexiteit
Een nieuw compartiment betreft het gebied gelegen tussen de nieuwe inprikker Vijfhoevenlaan, Voordijk, de Voorste Zeedijk en de Bellaard. Dit gebied bevat eigenlijk maar een verlaten boerderij en is verder landelijk gebied. Het gebied bestaat uit de dijkopgang, de Bossche Sloot, de ecologische verbindingszone en weidegebieden. Het sluit in het zuiden aan op de Biessertpolder en in het noorden vrijwel aan op Sompen en Zooislagen.
Ook hier geldt dat een groot deel van de infrastructuur al aanwezig is dan wel heraangelegd dient te worden in het kader van het GOL. Immers de rotonde en de inprikker naar de Vijfhoevenlaan dienen nog gebouwd te worden, de Voorste Zeedijk moet nog worden herontwikkeld en ook de Bellaard richting de Tuinbouwweg is gepland om aangepakt te worden.
Maar met een dubbelfunctie waterberging en natuur kan hier ook een robuuste noord/zuid zone worden gecreëerd. Die de Dommelvallei en de Beerze/Kampina via de Bossche Broek, Vughtse Gemeint, Moerputten/Vlijmens Ven en Biessertpolder verbindt met de Maas via Sompen en Zooislagen en Haarsteegs Wiel. En en passant het Engelermeer nog goed aansluit.
Kortom een prachtige noord/zuid aansluiting van de Brabantse rivierdalen naar de Maas.
Nieuw wateropslag compartiment Sompen en Hooislagen: geringe aanpassingen
Het laatste water opslag compartiment kan worden gevormd door ook Sompen en Zooislagen te gebruiken als wateropslaggebied bij hoogwater. Van dit bestaande hoogwaardige natuurgebied kunnen met name door gebruik van ophoging van de reeds bestaande grasdijken rondom Zooislagen ook een stevig extra compartiment te maken. Samen met de Voordijk/Inlaagdijk en de opgang Bellaard/Tuinbouwweg wordt de totale bedijking verzorgd. Een stuk gelegen tussen de Bellaard en Sompen en Zooislagen zou dan toegevoegd moeten worden aan Sompen en Zooislagen.
en worden gezamenlijk ook een aaneengesloten natuurgebied met mogelijkheden voor recreatie
Calculatie gevonden wateropslag: ruim 2 miljoen kuub water
Groen: 60.000 m2 maal 0,5 meter extra hoogte (3,40 versus 2,90 NAP) ten opzicht van huidige opslag –> 30.000 kuub water
Oranje: 50.000 maal 2 meter hoogte –> 100.000 kuub water
Blauw: 400.000 m2 maal 2 meter hoogte –> 800.000 kuub water
Geel: 750.000 m2 maal 1,5 meter hoogte –> 1.125.000 kuub water
Totaal 2.070.000 kuub water
Prachtige geïntegreerde inrichting natuur, landschap, recreatie en waterberging
Door combinatie van functies kan een geweldig aaneengesloten natuurgebied van Dommeldal en Kampina aan de zuidzijde en de Maas aan de noordzijde worden gecreëerd. Dat bevat naast de genoemde gebieden de Bossche Broek, de Vughtse Gemeint, de Moerputten, het Vlijmens Ven, de Bieesertpolder, het nieuwe gebied de Groene Rivier, Sompen en Zooislagen, het Oude Maasje en het Haarsteegs Wiel. Wens is het nieuwe gebied zo in te richten dat het gebruikt kan worden in combinatie met recreatie.
Ook kan het gebied gebruikt worden voor compensatie herplant. Doelstelling is dat te doen met plukken boompartijen bij elkaar zodat de combinatie met openheid polder goed gevonden wordt. Mooi voorbeeld is de huidige opgang Engelenseweg naar de Meliestraat. Over de meer concrete invulling zijn wij in overleg met landschapsarchitect Bob van der Vliet en Natuur- en Milieuvereniging Gemeente Heusden. Om te komen tot zo goed mogelijk geïntegreerd ontwerp waarbij de functies natuur, landschap, recreatie en waterberging zo goed mogelijk gecombineerd worden.
Bomen, bosschages, natte partijen en polder kunnen prachtig gecombineerd worden langs de lange historische Voordijk, met mooi oplopend groen. Tevens kunnen een aantal weeffouten in de bestaande GOL plannen aangepakt worden, met name het tracé van de Bossche Sloot, waardoor veel onnodige kap niet hoeft plaats te vinden.
Financiering mogelijkheden voor de gemeente gunstig
De financiering kan uit een aantal verschillende bestemmingsfondsen. Naast fondsen voor de HoWaBo zijn er ook andere fondsen beschikbaar vanwege de ligging van de gronden tegen het Natuur Netwerk Brabant aan. Zoals de Subsidie Regeling NatuurNetwerk Brabant voor de aankoop en inrichting van gronden en de Uitvoering Plan Natuur.
Daarnaast is er geld beschikbaar als gevolg van de verplichte compensatie van de kap van bomen in het kader van het GOL. Voor de Gemeente Heusden biedt dit dus veel mogelijkheden tot het realiseren van een prachtig aansluitend natuurgebied met recreatie mogelijkheden voor haar bewoners tegen lage investeringen.
Aanpassing GOL plannen verstandig, en wel nu!
In het kader van het GOL wordt nu gepland wegen aan te leggen. Het is natuurlijk meer dan verstandig dat meteen zo te doen dat rekening wordt gehouden met de nieuwe compartimenten. En dan bestaande wensen meteen mee te nemen:
- Verschuiving compartimentskade Gemeint naar nieuwe verhoogde fietspad langs het Engelermeer. Voordelen: Bomen op de Gemeint kunnen blijven bestaan. Door verhoging van fietspad aan de oostzijde van de randweg hebben de natuur en de recreanten veel minder geluidslast en zichtlast van het autoverkeer op de nieuwe randweg. Nog mooier: de randweg ook een meter verdiept weg te leggen.
- De nieuwe rotonde verhoogd te bouwen. De rotonde wordt deels compartimentskade van compartimenten groen, oranje en blauw.
- Het fietspad van de rotonde naar de Meliestraat verhoogd weg leggen: wordt compartimentskade van oranje en blauw
- De geplande herinrichting van de Voorste Zeedijk verhoogd uitvoeren. wordt compartimentskade van blauw
- Het tracé van de Bossche Sloot wijzigen. Daardoor een veel kortere onder doorsteek onder het fietspad van de rotonde naar de Meliestraat. Veel goedkoper in uitvoering en geen noodzaak tot aantasting van biotoop rondom het wiel in de oksel van de Voordijk/Engelenseweg (toekomstig fietspad). En behoud van de prachtige groene opgang.
- De ecotunnel onder fietspad van de rotonde naar de Meliestraat kan vervallen. Veel beter dit geld te investeren als ecotunnel onder de Bellaard naar de Tuinbouwweg.
Nu uitvoeren van de bestaande GOL plannen is simpele kapitaalvernietiging. Meteen uitvoeren zoals je het wil hebben is zinvoller. Steun Het Vlijmens Lint daarom om kosten te besparen, en een veel beter plan uit te voeren!
Het Vlijmens Lint trekt in het ontwikkelen en tot uitvoering komen van deze plannen op met de Natuur- en Milieuvereniging Gemeente Heusden.